Zgodnie z polskim prawem, przed dopuszczeniem pojazdu do ruchu niezbędne jest spełnienie wielu wymogów. Kwestie te uregulowane są w ustawie z dnia 20 czerwca 1997 roku „Prawo o ruchu drogowym”. Do wymogów tych należy między innymi obowiązek posiadania tablic rejestracyjnych. Są to dwie tablice, z przodu i z tyłu pojazdu, na których zamieszczony jest unikalny kod, złożony z liter i cyfr. Umożliwia on jednoznaczną identyfikację pojazdu. Przy rejestracji pojazdu otrzymujemy komplet tablic, których już nie wymieniamy. Istnieją jednak pewne wyjątki, w których jesteśmy do tego zmuszeni. Jak wyglądają tablice rejestracyjne w Polsce i w jakich sytuacjach ich wymiana jest niezbędna?
Tablice rejestracyjne w Polsce
Polskie tablice rejestracyjne, to blachy o wymiarach 520 x 114 mm (w przypadku tablicy jednorzędowej) lub 305 x 214 mm (w przypadku tablicy dwurzędowej). Jak już wspomniano, tablice powinny być umieszczone z przodu i z tyłu pojazdu. Wyjątek stanowią przyczepy i ciągniki rolnicze, jak również motocykle. W przypadku tych pojazdów tablica rejestracyjna umieszczana jest wyłącznie z tyłu.
Żółte tablice rejestracyjne
Tablica rejestracyjna w Polsce jest biała, z wytłoczonym na niej czarnym numerem rejestracyjnym. Istnieją jednak pewne wyjątki. Na pewno każdy z nas widział nie raz auto z tablicą o żółtym tle. Taki wzorzec stosowany jest w przypadku aut zabytkowych. Z kolei auta dyplomatyczne posiadają tablice rejestracyjne o niebieskim tle i białej czcionce. W ostatnim czasie coraz częściej widujemy na drogach auta posiadające tablice o zielonym tle. Są to auta elektryczne, czyli w pełni ekologiczne. Innym, często spotykanym, wzorcem tablicy rejestracyjnej są czerwone znaki na białym tle. Taki wzór mają tablice tymczasowe.
Polskie prawo dopuszcza również możliwość wyrobienia tablic rejestracyjnych ze spersonalizowanym napisem. Wiąże się to jednak ze znacznie wyższym kosztem niż w przypadku standardowego numeru rejestracyjnego. Dla auta osobowego wynosi on w 2021 roku około 1 000 zł.
Tablice rejestracyjne są wymagane w każdym przypadku. Za ich brak grozi nam mandat do 5 tysięcy złotych, a nawet zatrzymanie dowodu rejestracyjnego. Warto podkreślić, że nie są dopuszczalne żadne zamienniki. Kawałek kartonu z wypisanym numerem rejestracyjnym nie uchroni nas więc przed konsekwencjami.
Czy przepisy przewidują sytuację, w której konieczna będzie wymiana tablic rejestracyjnych? Tak. Będziemy musieli to zrobić, jeżeli zgubimy tablice, zostaną nam one skradzione oraz (w niektórych przypadkach), gdy zakupimy używane auto. Jak wymienić tablice w każdej z tych sytuacji? Zobaczmy.
Wymiana tablic rejestracyjnych po ich zgubieniu
O zgubienie tablicy nietrudno. Najczęściej do takich sytuacji dochodzi po burzach i nawałnicach, kiedy to powstają głębokie kałuże. Niekiedy kierowca nie zdaje sobie sprawy z uszkodzonej ramki tablicy rejestracyjnej (np. w wyniku kolizji) i gubi tablicę.
Pierwszym krokiem, jaki powinniśmy podjąć, jest sprawdzenie, czy rzeczywiście zgubiliśmy tablicę, czy też padliśmy ofiarą kradzieży. Brak jednej tablicy, najczęściej przedniej, oznacza, że najpewniej gdzieś nam odpadła. Tylna tablica jest z reguły mocowana nieco inaczej i o wiele trudniej ją zgubić. Brak obu tablic jest przesłanką do podejrzenia kradzieży.
Co zrobić, gdy zgubiliśmy tablice rejestracyjne samochodu?
Gdy uznamy, że zgubiliśmy tablicę, na początek powinniśmy podjąć próbę jej odszukania. Zastanówmy się, na jakim odcinku tablica mogła nam odpaść. Jeżeli jest on stosunkowo krótki, warto podjąć próbę jej odszukania. Swojej tablicy możemy poszukać także na komisariacie policji lub w komendzie straży miejskiej. Oszczędzi nam to dodatkowych kosztów.
Jeśli jednak nasze poszukiwania nie przyniosły rezultatu, będziemy zmuszeni udać się do wydziału komunikacji starostwa powiatowego bądź urzędu miasta. Złożymy tam oświadczenie o zagubieniu tablic. Na jego podstawie możemy wystąpić o wymianę zagubionej tablicy rejestracyjnej, a właściwie o wydanie wtórnika.
Tutaj ważna uwaga: o wydanie wtórnika tablicy możemy ubiegać się jedynie wówczas, gdy nasze tablice rejestracyjne mają aktualny wzór.
Co to znaczy?
Musi to być biała tablica, z flagą Unii Europejskiej w rogu. Jeżeli posiadamy tablice z flagą polską (wydawane w latach 2000 – 2006) lub czarne (wydawane do 2000 roku), nie będziemy mieli możliwości uzyskania wtórnika. Przyczyna tego jest bardzo prosta. Wzory te nie są już w użyciu, nie ma zatem możliwości ich wytłoczenia. W takim przypadku będziemy musieli wyrobić nowy dowód rejestracyjny, wraz z kompletem tablic. Wiąże się to niestety z wyższym kosztem. Wymienić tablice rejestracyjne na całkiem nowe, z nowym numerem rejestracyjnym, możemy oczywiście również dobrowolnie. W przypadku zagubienia tablicy nie jest to jednak konieczne.
Wymiana tablic rejestracyjnych po ich kradzieży
Sytuacja zmienia się, kiedy stwierdzimy brak dwóch tablic. Możemy wówczas założyć, że padliśmy ofiarą kradzieży. Pierwsze kroki kierujemy wówczas na komisariat policji. Dokonanie zgłoszenia kradzieży jest istotne z dwóch powodów.
Po pierwsze nasze tablice rejestracyjne mogą zostać wykorzystane do popełnienia przestępstwa. Przy użyciu kradzionych tablic złodzieje mogą np. dokonać kradzieży paliwa czy wykorzystać je do dokonania napadu.
Po drugie zaświadczenie o zgłoszeniu kradzieży, które uzyskamy na komisariacie, będzie nam niezbędne przy złożeniu wniosku o wymianę tablic.
Po zgłoszeniu przestępstwa i uzyskaniu zaświadczenia możemy udać się do starostwa powiatowego/urzędu miasta. I tutaj warto się zastanowić nad dalszymi krokami. Możemy oczywiście, podobnie jak w przypadku zagubienia tablicy, złożyć wniosek o wydanie wtórnika. Przy kradzieży może to być jednak niewystarczające.
Najlepszym rozwiązaniem będzie w tym przypadku przerejestrowanie pojazdu. Pozostanie przy dawnych, skradzionych numerach może skutkować dalszymi problemami i nieprzyjemnościami w przyszłości. Wiąże się to co prawda z wyższym kosztem, ale w zamian zyskujemy święty spokój.
Wymiana tablic rejestracyjnych po zakupie używanego auta
Trzecią sytuacją, w której będziemy zmuszeni do wymiany tablic rejestracyjnych, jest zakup używanego auta. W tym przypadku są jednak pewne wyjątki. Zachowanie tablic jest możliwe, gdy kupujemy auto z tego samego powiatu, w którym jesteśmy zameldowani. Wymianie podlegają wówczas wyłącznie nalepki legalizacyjne. Oczywiście, podobnie jak w przypadku wydania wtórnika, możliwość ta nie dotyczy starych, czarnych tablic rejestracyjnych oraz tych z flagą Polski.
Jeżeli jednak będziemy zmuszeni do wymiany tablic, dokonamy tej czynności wraz ze zgłoszeniem nabycia i zarejestrowaniem pojazdu. Należy wówczas złożyć odpowiedni wniosek, wraz z załączoną dokumentacją i dokonać opłaty.
Czy jest jeszcze inna możliwość?
Tak. Istnieje możliwość rejestracji samochodu w miejscu stałego zamieszkania, które nie jest miejscem zameldowania. Przykładowo, osoba zameldowana w Krakowie mieszka na stałe w Warszawie. Kupuje ona samochód z warszawskim numerem rejestracyjnym. Ma wówczas możliwość pozostania przy obecnych tablicach rejestracyjnych. Warunkiem jest wykazanie, że rzeczywiście zamieszkujemy w danym mieście (np. na podstawie czasowego meldunku).
A co po kolizji?
Wiele osób zadaje pytanie, czy w przypadku uszkodzenia tablicy w wyniku kolizji, jesteśmy zobowiązani do jej wymiany. Zasadniczo nie mamy takiego obowiązku. Warto jednak rozważyć złożenie wniosku o wydanie wtórnika.
Tablice rejestracyjne wykonane są z materiału, który nie jest szczególnie trwały. Czasem nawet niewielkie uderzenie może sprawić, że będzie ona w sposób widoczny odkształcona. Rozbity zderzak czy wgniecioną karoserię jesteśmy w stanie doprowadzić do idealnego stanu. Pognieciona tablica rejestracyjna będzie jednak zdradzała, że nasze auto spotkała nieprzyjemna przygoda. Będzie to miało szczególne znaczenie, jeżeli będziemy chcieli w przyszłości sprzedać samochód. Warto zatem ponieść koszt wymiany tablicy rejestracyjnej. W efekcie może się okazać, że wydatek ten uchroni nas przed koniecznością obniżenia ceny pojazdu.
Jakie dokumenty będą nam potrzebne?
Wiemy już, w jakich sytuacjach jesteśmy zobowiązani do wymiany tablic rejestracyjnych. A jakie dokumenty będziemy musieli dostarczyć do wydziału komunikacji? Wszystko zależy od tego, na jakiej podstawie wnioskujemy o wymianę tablic, a także czy ubiegamy się o wydanie wtórnika, czy też o przerejestrowanie pojazdu.
Jeżeli wnioskujemy o wydanie wtórnika w przypadku kradzieży bądź zagubienia tablicy, składamy:
- dowód rejestracyjny;
- kartę pojazdu;
- drugą tablicę rejestracyjną (o ile zaginęła tylko jedna);
- oświadczenie o zagubieniu/zniszczeniu tablicy;
- aktualną polisę OC pojazdu;
- zaświadczenie z policji potwierdzające zgłoszenie przestępstwa (w przypadku kradzieży);
- dokument tożsamości (do wglądu);
- pełnomocnictwo od wszystkich współwłaścicieli pojazdu (jeżeli nie stawią się osobiście).
Przerejestrowanie pojazdu
W przypadku, gdy dokonujemy przerejestrowania pojazdu, czy to w wyniku kradzieży tablic, czy też gdy nabywamy używane auto, musimy dostarczyć wniosek o rejestrację pojazdu oraz:
- dokument sprzedaży (np. fakturę VAT) lub umowę darowizny;
- stare tablice rejestracyjne;
- potwierdzenie dokonania niezbędnych opłat;
- kartę pojazdu;
- dowód rejestracyjny;
- aktualną polisę OC;
- dokument tożsamości (do wglądu).
Koszt nowych tablic rejestracyjnych
Koszt wymiany tablic rejestracyjnych jest zróżnicowany w zależności od rodzaju pojazdu, dla którego mają być one wydane. Dodatkowo jest on wyższy, w przypadku wydania tablic z nowym numerem rejestracyjnym. Jest to związane z koniecznością wyrobienia nowego dowodu rejestracyjnego. W 2021 roku opłaty te wynoszą odpowiednio:
- 185,50 zł w przypadku samochodu osobowego (w tym 183,50 zł opłaty komunikacyjnej oraz 2,00 zł opłaty ewidencyjnej);
- 126,50 zł w przypadku motocykla, przyczepy, naczepy i ciągnika rolniczego (w tym 125,00 opłaty komunikacyjnej oraz 1,50 zł opłaty ewidencyjnej);
- 116,50 zł w przypadku motoroweru (w tym 115,00 zł opłaty komunikacyjnej oraz 1,50 zł opłaty ewidencyjnej).
Koszt wymiany tablicy rejestracyjnej w przypadku wydania wtórnika
W przypadku wydania wtórnika koszt wymiany tablic rejestracyjnych jest nieco niższy. Czynność ta nie wymaga bowiem wymiany dowodu rejestracyjnego. Często wiąże się jedynie z wykonaniem jednej tablicy. W 2021 roku koszty wydania wtórnika tablicy rejestracyjnej wynoszą:
- W przypadku samochodu osobowego i motocykla – 40,00 zł za sztukę;
- Mając motorower – 30 zł;
- W przypadku zabytkowych pojazdów (samochodu, motocykla) – 50 zł;
- W przypadku tablic indywidualnych – 40 zł za sztukę.
Do każdej z tych kwot należy doliczyć opłatę ewidencyjną (0,50 zł), opłatę za znaki legalizacyjne (12,50 zł) oraz ewentualną opłatę za pełnomocnictwo (17,00 zł).
Nadchodzące zmiany
W kwestii wymiany tablic, w przypadku zakupu pojazdu używanego, czekają nas spore zmiany. Ministerstwo Infrastruktury zapowiedziało, że od dnia 31 stycznia 2022 roku nie będzie już obowiązku wymiany tablic rejestracyjnych, w przypadku zakupu pojazdu z innego powiatu. Inną zmianą będzie opcja czasowego wycofania pojazdu z ruchu. Możliwości te zostały wprowadzone ustawą z dnia 14 sierpnia 2020 roku o zmianie ustawy Prawo o ruchu drogowym. Dotychczas nie weszły jednak w życie.
Dzięki tej zmianie właścicieli pojazdów czekają spore oszczędności. Istnieją jednak oczywiście pewne warunki. Nadal będziemy musieli zmienić tablice rejestracyjne, jeżeli pojazd nie był wcześniej zarejestrowany na terytorium RP. Warunkiem jest także, aby dotychczasowe tablice były zgodne z aktualnym wzorem. Oznacza to, że nadal będziemy musieli liczyć się z kosztem wymiany tablic rejestracyjnych, jeśli kupimy pojazd ze starymi, czarnymi „blachami” lub z flagą Polski, zamiast Unii Europejskiej.
Ważne!
Wiemy już zatem, kiedy i jak możemy wymienić tablice rejestracyjne. Warto pamiętać, że jazda bez tablic jest bezwzględnie niedozwolona. Grożą nam za to niezwykle wysokie kary finansowe, a nawet zatrzymanie dowodu rejestracyjnego.
Jeżeli więc zgubimy tablice lub zostaną nam one skradzione, należy bezwzględnie zwrócić się do właściwego wydziału komunikacji o wydanie wtórnika, bądź wydanie tablic z nowym numerem. Pamiętajmy również o tym, że w 2021 roku nadal istnieje konieczność wymiany tablic, gdy kupujemy pojazd używany zarejestrowany w innym powiecie. Według ostatnich doniesień rządu przepis ten będzie obowiązywał końca stycznia 2022 roku. Nadchodzące zmiany obniżą koszty oraz znacznie uproszczą rejestrację zakupionych pojazdów.
