Aby komputer i jego system operacyjny mógł prawidłowo funkcjonować, każdy plik musi posiadać odpowiednie rozszerzenie. Jest ono niezbędne, aby system wiedział, w jaki sposób ma odczytać informacje znajdujące się w tym konkretnym pliku.
Rozszerzenie pliku – co to takiego?
Rozszerzenie pliku jest przyrostkiem pojawiającym się po jego nazwie, określającym jego typ. Dla nas, z ludzkiego punktu widzenia, jest to po prostu ciąg kilku liter, jednak dla systemu operacyjnego rozszerzenie jest kluczową informacją – instrukcją, jaką rolę spełnia dany plik. Dzięki tej informacji system operacyjny “wie” między innymi, jakiego programu użyć do otwarcia danego pliku.
Swoje rozszerzenie musi zatem posiadać każdy plik znajdujący się na dysku twardym komputera. Z uwagi na to istnieje wiele różnych rodzajów rozszerzeń plików, między innymi:
- .exe – rozszerzenie pliku wykonywalnego systemu Windows,
- .doc, docx, .odt – różne rozszerzenia plików tekstowych,
- .png, .jpg – rozszerzenia plików obrazów,
- .rar, .zip – rozszerzenia programów archiwizujących,
- .avi, .mp4 – rozszerzenia plików wideo.
Oczywiście, przedstawiliśmy jedynie kilka wybranych rodzajów rozszerzeń plików – w rzeczywistości są ich setki.
Warto wiedzieć, że wiele z nich (w tym większość z przedstawionych powyżej rozszerzeń) jest domyślnie wykrywanych przez system operacyjny Windows. Inne jednak wymagają zakupu specjalistycznego oprogramowania, aby zapisane w pliku informacje mogły zostać poprawnie wyświetlone.
Wiele komercyjnych programów posiada własne, typowe dla siebie rozszerzenie plików, a ich otwarcie możliwe jest tylko dla osób posiadających to właśnie konkretne oprogramowanie (lub jego zamiennik).
Przykłady:
- .aep – rozszerzenie pliku Adobe After Effects,
- .psd – rozszerzenie pliku Adobe Photoshop.
Oprócz tego w serwisie Windows wyróżnić możemy również rozszerzenia plików systemowych.
Oto kilka z nich:
- .cpl – rozszerzenie pliku aplikacji panelu sterowania,
- .drv – rozszerzenie pliku sterownika,
- .hlp – rozszerzenie pliku Pomocy Systemu Windows,
- .dll – rozszerzenie pliku biblioteki dynamicznie dołączanej,
- .ini – rozszerzenie pliku rozruchowego.
Niektóre systemowe rozszerzenia plików są zastrzeżone (na przykład .ini, .dll), co znaczy, że domyślnie nie można ich zmienić ani usunąć – dzieje się tak, gdyż ich nieumiejętna edycja mogłaby pogorszyć funkcjonowanie systemu operacyjnego.
Konwersja pliku
Wracając jednak do tych plików, do których domyślnie użytkownik ma dostęp – czasem okazać się może, że rozszerzenie pliku jest niekompatybilne z żadnym zainstalowanym programem. Zdarza się to stosunkowo często, gdy przenosimy pliki między dwoma komputerami, lub po prostu zmieniamy wcześniej używany program określonego typu na inny.
W takim przypadku należy skonwertować plik, czyli zmienić jego rozszerzenie na odpowiednie. Często można tego dokonać w bardzo prosty sposób – po prostu sprawdzając, czy “stara” aplikacja pozwoli nam zapisać plik w “nowym” formacie”.
Jeśli to się nie powiedzie – w internecie znajdziemy bardzo wiele darmowych konwerterów prostych rozszerzeń plików. Aby zmienić, przykładowo, rozszerzenie plików .doc na .odt wystarczy wejść na odpowiednią stronę, przesłać plik, zaznaczyć rozszerzenie docelowe i postępować zgodnie z instrukcjami. Alternatywą są programy do konwersji, które można pobrać bezpośrednio na dysk twardy komputera.
Rozszerzenia plików Linux oraz MacOS
Choć w obu systemach występuje rozszerzenie plików, prawda jest taka, że nie jest ono do niczego wymagane. Oba te systemy informacje o plikach pozyskują z znajdujących się w nich tak zwanych typów MIME. Informacje przechowywane w typach MIME są dokładnie tym samym co informacje pozyskiwane przez system Windows z rozszerzenia plików. Co to oznacza?
Ano tyle, że rozszerzenie pliku nie jest w żaden sposób potrzebne do jego poprawnego działania. Wszelkie informacje system operacyjny pobiera właśnie z typów MIME. W przeciwieństwie do systemu Windows, rozszerzenia nie są więc ukrywane w nazwie pliku.
Konsekwencje zmiany rozszerzenia plików
Oczywiście, podobnie jak samą nazwę, rozszerzenie plików w systemie Windows możemy również zmienić ręcznie. Zalecamy takie działanie tylko i wyłącznie w przypadku, gdy wiemy, że obecne jest nieprawidłowe. Dlaczego? Otóż błędne określenie rozszerzenia pliku może wiązać się z szeregiem konsekwencji.
Plik, przykładowo, może uruchomić się w nieodpowiedniej aplikacji – na przykład zamiast otworzyć edytor graficzny, system uruchomi po prostu galerię zdjęć. Jeśli zmienimy rozszerzenie pliku na inne, w skrajnych przypadkach może on w ogóle się nie uruchomić, ewentualnie uruchomić w sposób nieprawidłowy – stanie się tak, dla przykładu, jeśli zapiszemy plik graficzny w formacie .txt.
