Matematyka jest królową nauk. Jednak nie każdy chce zostać jej poddanym. Chociaż mamy tu do czynienia raczej z władzą absolutną. Większości z nas z nią w życiu jest źle, ale bez niej byłoby jeszcze gorzej. Nie poradzilibyśmy sobie z podstawowymi czynnościami, które dziś wykonujemy wręcz odruchowo, jak np. płacenie za zakupy. Dlatego też nie możemy odwrócić się od naszej królowej i powinniśmy chłonąć od niej jak najwięcej się da. W poniższym artykule poznamy zagadnienie, jakim jest cal oraz wszystko, co z nim związane. Dowiemy się jak przeliczyć cale na centymetry oraz 1 cal ile to centymetrów.
Czym jest cal?
Kiedyś cal porównywano go do potrójnej długości średniego ziarna jęczmienia. Cal nie jest podstawową jednostką układu SI. Jednak Amerykanom to nie przeszkadza. Mieszkańcy USA cały czas używają tej jednostki w różnych dziedzinach, jak np. budownictwie, medycynie, mechanice czy nawet policji. W Polsce cal też czasami cal jest używany. Stosujemy go w budownictwie, hydraulice czy do wyznaczania wielkości ekranu. Zapewne każdy z nas widział reklamę, w której sklep oferuje telewizor w super cenie o pewnej ilości cali.
Jakie wartości przyjmuje cal?
Przez wiele lat na całym świecie cal miał inną wartość. Chociaż poszczególne wartości nie różniły się od siebie diametralnie, to wprowadzało to zamieszanie w obliczeniach. Dlatego też postanowiono ustalić umowną wartość cala, nazywanego calem międzynarodowym.
1”= 1cal = 25,4 mm. Jak widać, cal jest bardzo małą jednostką, jednak nie oznacza to, że nieistotną.
Ile centymetrów ma cal?
Wyżej podaliśmy wartość cala w milimetrach. Jednak jak dobrze wiemy, nie jest to jedyna podstawowa jednostka długości w układzie SI, dlatego też chcemy przedstawić cal w każdej z nich.
Jeśli pamiętamy przelicznik miar długości, to wyznaczenie cala w centymetrach nie powinno sprawić większego problemu.
1”= 25,4 mm, 1 cm = 10 mm. Dlatego wystarczy wykonać takie działanie: 25,4/10 = 2,54 cm. Także cal = 2,54 cm.
Cal ile to metrów?
Po raz kolejny wystarczy skorzystać z zamiany jednostek długości.
Skoro 1”= 2,54 cm, a 1m ma 100 cm, to 2,54/100 = 0,0254m. Więc 1 cal to 0,0254 metra.
Bądź:
1” = 25,4 mm 1m = 1000 mm, wykonujemy działanie: 25,4/1000 = 0,0254m.
Możemy jeszcze wyliczyć cale w decymetrach:
1” = 25,4 mm, 1dcm = 100 mm. Liczymy: 25,4/100 = 0,254dcm. Tak więc 1cal to 0,254 decymetra.
Lub:
1” = 2,54 cm, 1dcm = 10 cm, więc: 2,54/10 = 0,254dcm.
Albo: 1” = 0,0254m, 1dcm = 0,1m; 0,0254/0,1 = 0,254dcm.
Moglibyśmy jeszcze wyliczyć cal w kilometrach, jednak jednostka wyjdzie naprawdę mała. Poza tym rzadko używa się takiego przelicznika. Ze względu na wielkość cala, najczęściej zamienia się go na milimetry.
Wartości cala kiedyś
Dawniej cal miał następujące wartości:
- 1 cal angielski = 25,3995 mm,
- cal polski = 24,8 mm (tzw. cal staropolski) lub = 24,0 mm (cal nowopolski, 1819-1848),
- 1 cal francuski (pouce) = 27,06994875 mm (szerokość kciuka króla Francji – prawo 19 Frimaire’a roku VIII (10 grudnia 1799)) dokładnie 750/27706 metra we Francji i Quebec.
- 1 cal reński = 26,1541 mm,
- cal rosyjski = 25,3995 mm,
- 1 cal wiedeński (Wiener Zoll) = 26,3402 mm,
- 1 cal hiszpański (pulgada) = 23,2166 mm.
