Ostatnio coraz częściej można spotkać się z opinią, która mówi, że obowiązek meldunkowy w Polsce został zniesiony i już nas nie dotyczy. Nie jest to jednak prawda, a ustawa wciąż nakłada na nas to zobowiązanie. Co prawda, jej zasadność budzi coraz więcej wątpliwości. Jednak nadal każda osoba, która mieszka w Polsce, powinna być gdzieś zameldowana i zgłosić to w odpowiedni sposób do stosownych instytucji. Co ciekawe, nawet w sytuacji, kiedy nie dopełnimy obowiązku meldunkowego, nie zostaną na nas nałożone żadne kary! Po co w takim razie jest meldunek i jak wygląda on w praktyce? O tym opowiadamy w dzisiejszym wpisie.
Obowiązek meldunkowy nadal istnieje
Wiele osób zastanawia się, czy w Polsce jest obowiązek meldunku? Plotka jakoby obowiązek meldunkowy w naszym kraju został zniesiony powstała w 2015 roku. Wówczas polski rząd zmienił wzór wydawanych dowodów osobistych. Zniknęły z nich dane adresowe, a politycy oraz urzędnicy tłumaczyli, że ma to na celu przygotowanie do planowanego zniesienia obowiązku meldunkowego. Mimo, że minęło już prawie 10 lat od tego wydarzenia, a do dowodów osobistych nie wrócił adres zamieszkania, nadal istnieją przepisy, które nakładają na nas obowiązek meldunku.
Dziś zameldowanie nie ma już takiej funkcji jak dawniej. Jeszcze w czasach PRL władza wykorzystywała te dane do kontrolowanie ruchu oraz przemieszczania się obywateli. Mieli oni obowiązek mieszkać w miejscu w którym byli zameldowani. Od kilkudziesięciu już lat nie musimy tego robić, a obowiązek meldunku zmienił się w ponury i martwy przepis. Dziś przepis ten przypomina nam już tylko o przeszłości.
Adres zamieszkania, a adres zameldowania
Wiele osób myli pojęcia i zamiennie stosuje adres zamieszkania oraz adres zameldowania. Niestety jest to błędne. To dwie pojedynczo funkcjonujące kwestie, które bardzo się od siebie różnią.
O adresie zameldowania mówi nam prawo administracyjne. To właśnie ono nakłada na nas obowiązek jego zgłoszenia oraz opisuje, do czego jest on nam potrzebny. W myśl obecnie obowiązującego prawa, adres zameldowania służy do celów ewidencyjnych. O tym, jak powinniśmy odpowiednio się zameldować i wypełnić ten obowiązek opowiemy za chwilę.
Jeżeli natomiast chodzi o miejsce zamieszkania – reguluje je prawo cywilne. Jak można więc łatwo wywnioskować, dotyczy nas ono znacznie bardziej niż adres zameldowania. To właśnie dzięki adresowi zamieszkania będziemy mogli założyć firmę lub dopełnić innych kwestii osobistych. To również miejsce zamieszkania decyduje o przydzieleniu do nas odpowiedniego urzędu skarbowego lub sądu. Adres meldunkowy nie ma tu żadnego znaczenia i wpływu.
Obowiązek meldunku, a dłuższy wyjazd
Wyobraźmy sobie teraz sytuację w której wyjeżdżamy służbowo do innego miasta. Najpóźniej miesiąc po przyjeździe, powinniśmy dokonać zameldowania, a tym samym wypełnić swój obowiązek meldunkowy. W tym celu powinniśmy udać się do urzędu gminy i zgłosić miejsce swojego pobytu. Jeżeli jednak tego nie zrobimy, nie mamy prawa otrzymać żadnej kary, ponieważ ustawodawca nie przewiduje jej w przepisach. Jest również szansa, że urzędnik do którego udamy się, by dopełnić swojego obowiązku meldunkowego, spojrzy na nas zdziwiony i będzie szczerze zaskoczeni, że jesteśmy tak sumienni i lojalni wobec państwa.
Prawo administracyjne, które nakłada na nas obowiązek meldunku, nie zostało dostosowane do dzisiejszych, aktualnych realiów. Tezę tę można wysunąć choćby z faktu, że adres zameldowania musi znajdować się w miejscu do którego mamy tytuł prawny. Jeżeli jednak go nie posiadamy, to osoba, która zarządza nieruchomością, musi potwierdzić nasz pobyt i zadeklarować, że jesteśmy zameldowani w danym domu. Ważne jest tutaj tylko potwierdzenie. Właściciel nieruchomości nie musi się na to zgodzić, a co najwyżej może odmówić i nie powiedzieć, że przebywamy w zadeklarowanym wcześniej miejscu.
Meldujemy się, czyli jak to poprawnie zrobić?
Skoro wiemy już, że nadal mamy obowiązek meldunku, powinniśmy dowiedzieć się, jak to odpowiednio zrobić i jak wygląda cała procedura. Jak już wspominaliśmy, obowiązek istnieje, ale za jego niedopełnienie nie obowiązują żadne konsekwencje. Adres zameldowania może się jednak okazać przydatny. O tym do czego możemy go w przyszłości potrzebować, opowiemy już za moment.
Polskie prawo przewiduje kilka czynności, które rozumiane są jako wypełnienie obowiązku meldunkowego.
- Możemy zgłosić wyjazd za granicę – ale tylko wtedy, kiedy opuszczamy Polskę na dłużej niż 6 miesięcy. Co ważne, powinniśmy również zameldować swój powrót i zgłosić, że znów jesteśmy w kraju.
- Zawsze możemy również się wymeldować – zarówno z pobytu tymczasowego jak i stałego
- A przede wszystkim powinniśmy się zameldować. Również w tej kwestii możemy to zrobić na stałe lub tymczasowo.
Aby się zameldować, powinniśmy udać się osobiście do urzędu gminy. Wówczas urzędnik przeprowadzi nas przez niezbędną procedurę. W dzisiejszych czasach istnieje również opcja zrobienia tego za pomocą internetu. Korzystając ze specjalnej platformy ePUAP, która umożliwia załatwianie spraw urzędowych online.
ePUAP, czyli meldujemy się internetowo
Jeśli zdecydujemy się zrobić to online, będziemy potrzebować profilu zaufanego, certyfikatu kwalifikowanego lub e-dowodu. Co ważne, nie musimy tego robić samodzielnie. Obowiązek meldunku można przerzucić na pełnomocnika, który wcześniej zostanie wyposażony w nasze pełnomocnictwo. W przypadku dzieci do lat 13 oraz osób, które mają ograniczoną zdolność do czynności prawnych (dzieci od 13 do 18 roku życia, osoby częściowo ubezwłasnowolnione) to rodzic lub opiekun prawny powinien dopełnić obowiązku meldunku.
Kiedy już zalogujemy się na swój profil zaufany i znajdziemy odpowiednią rubrykę – związaną z meldunkiem, należy przygotować dokument. Dokument ten potwierdzi, że jesteśmy właścicielami mieszkania lub innej nieruchomości w której chcemy być zameldowani. W tym celu państwo akceptuje orzeczenia sądu, decyzje administracyjne, umowę najmu lub odpis z księgi wieczystej. Możemy posiadać również inny tytuł prawny do mieszkania i niekoniecznie musimy być jego właścicielem.
Obowiązek meldunkowy obywateli
W przypadku, kiedy chcemy zameldować się w miejscu, które do nas nie należy i nie mamy do niego żadnych praw, powinniśmy przedstawić dokument potwierdzający tytuł prawny właściciela do nieruchomości. Dodatkowo potrzebne będzie także oświadczenie, w którym właściciel potwierdzi, że przebywamy w zadeklarowanym miejscu. Wszystkie dokumenty powinny być przygotowane w wersji elektronicznej. Kiedy nie jesteśmy w stanie tego zrobić, akceptowane są również ich zdjęcia w dobrej jakości lub skany.
Co ważne, nie musimy przestawiać tytułów prawnych lub oświadczeń właścicieli nieruchomości. Również bez tych dokumentów mamy prawo wysłać swój meldunek. Powinniśmy jednak liczyć się z tym, że gmina będzie musiała zrobić to samodzielnie, więc procedura automatycznie się wydłuży.
Kiedy uda nam się skompletować szereg dokumentów i wypełnimy resztę formularza, wysyłamy wniosek, a na skrzynkę odbiorczą na platformie ePUAP wpływa potwierdzenie złożenie wniosku. Procedura zakończona i pomyślnie dopełniliśmy obowiązku meldunkowego. Zaświadczenie o zameldowaniu zostanie niebawem bezpłatnie wystawione.
Decyzja zostanie przygotowana w ciągu miesiąca od dnia złożenia wniosku. Jeżeli urzędnik będzie miał wątpliwości i będzie chciał, żebyśmy dołożyli inne dokumenty, procedura może przedłużyć się do dwóch miesięcy.
Jeżeli z jakiegoś powodu potrzebować będziemy zaświadczenia, które potwierdzi nasze zameldowanie na pobyt czasowy, musimy liczyć się z tym, że będziemy za nie musieli zapłacić 17 złotych.
Meldunek w urzędzie
Jeżeli natomiast zdecydujemy się zameldować osobiście, powinniśmy to zrobić w urzędzie gminy na terenie której mieszkamy. W takim przypadku również powinniśmy przygotować szereg dokumentów, które wymieniliśmy wyżej. Sprawa złożenia wniosku w urzędzie jest znacznie szybsza niż przez internet. Obsługujący nas urzędnik zamelduje nas od razu – bez czekania. Chyba, że będzie miał jakieś wątpliwości co do sytuacji lub autentyczności przedstawianych dokumentów. Jednak zdarza się to niezwykle rzadko.
Po co nam obowiązek meldunkowy?
Wiemy już, czy w Polsce jest obowiązek meldunku i jak powinniśmy go wypełnić. Wiele osób jednak, zadaje sobie pewnie pytanie – po co nam to wszystko, skoro za jego niedopełnienie i tak nie grożą nam konsekwencje, a meldunek jest reliktem przeszłości? Tłumaczymy – meldunek w niektórych sytuacjach wciąż jest potrzebny i jego brak może skutecznie utrudnić nam kilka spraw.
W naszym kraju co kilka są wybory. Brak meldunku sprawi, że nasze nazwisko nie znajdzie się na żadnej liście wyborców. Jeżeli chcemy mieć wpływ na losy naszego kraju i móc głosować, wcześniej powinniśmy się zameldować.
Meldunek przydatny jest również w Urzędzie Pracy. Urzędnik może nam odmówić zarejestrowania jako osoby bezrobotnej, a za tym już idą inne konsekwencje takie jak brak zasiłku, bezpłatnej opieki medycznej itd.
Niektóre banki podczas składania wniosku o kredyt wymagają od swoich klientów podania adresu zameldowania. To bardzo ważne, ponieważ dzięki temu będziemy bardziej wiarygodni dla banku, a w przypadku jego braku, musimy liczyć się z odmową przyznania nam kredytu lub nawet otwarcia konta!
Tak jak wcześniej wspominaliśmy, to adres zamieszkania, a nie zameldowania decyduje o przydzieleniu nas do odpowiedniego sądu lub urzędu skarbowego. W przypadku jednak szkół i przedszkoli, co do których obowiązuje tak zwana rejonizacja (czyli pierwszeństwo mają dzieci, które mieszkają w ich obrębie) przydatny okaże się adres meldunkowy. Coraz częściej zdarzają się również przypadki, w których rodzice decydują się na zameldowanie swojej rodziny w danym miejscu tylko dlatego, żeby dziecko mogło uczęszczać do renomowanej szkoły lub przedszkola.
Obcokrajowcy i obowiązek meldunkowy
Teraz słów kilka na temat obowiązku meldunkowego cudzoziemców. Informacje, które mówią o obowiązku meldunkowy, jasno wskazują, że dotyczy on również cudzoziemców, czyli osób, które nie są obywatelami Polski. Wszystko jednak odbywa się na nieco innej zasadzie niż tej, która obowiązuje Polaków.
Pierwszą bardzo zauważalną i ważną zmianą jest to, że cudziemcy muszą się zameldować, ponieważ w przeciwnym razie narażają się na karę. Tak, to podstawowa różnica, która jest bardzo istotna. Jeżeli do Polski przyjeżdża osoba, która pochodzi z jednego z krajów Unii Europejskiej, Liechtensteinu, Szwajcarii, Islandii lub Norwegii i planują oni pobyt w Polsce, który będzie dłuższy niż 3 miesiące, mają oni na to 30 dni.
Cała reszta – czyli obwatele krajów, których nie wymieniliśmy powyżej, muszą zameldować się w przeciągu 4 dni od dnia przyjazdu. Warto dodać, że obowiązek ten zostaje nałożony tylko i wyłącznie na osoby, które planują zostać w Polsce dłużej niż miesiąc, czyli 30 dni. Utrudnieniem w tym przypadku może być fakt, że nie mogą oni zarejestrować swojego adresu zameldowania przez internet i muszą osobiście udać sie do urzędu. Tam urzędnik przeprowadzi ich przez całą procedurę. O wszystkich niezbędnych dokumentach, które należy przygotować przed wizytą w urzędzie, można przeczytać na rządowej stronie gov.pl.
Obowiązek meldunkowy – czy wciąż jest nam potrzebny?
Czy nam się to podoba czy nie, obowiązek meldunkowy wciąż istnieje. Z roku na rok jednak traci on na swojej wartości, a jego znaczenie dynamicznie maleje. W czasach, kiedy coraz częściej decydujemy się na wynajmowanie mieszkań, podróżowanie w związku z pracą, studiami lub rodziną, nie mamy głowy, żeby pamiętać o meldowaniu się w każdym miejscu w którym przebywamy dłużej niż 30 dni.
Tak jak zauważają urzędnicy – nikt tego nie sprawdza, ponieważ państwo nie ma interesu w tym, żeby ścigać osoby, które z jakiegoś powodu nie wypełniły obowiązku meldunkowego. I tak nie ma narzędzi by ich za to ukarać. Coraz częściej również można się spotkać z sytuacją, w której w urzędach zostaniemy poproszeni o adres zamieszkania lub adres do korespondencji, a coraz rzadziej spotkamy się z rubryką na adres zameldowania.
Wciąż istnieje jednak szereg zalet, które przemawiają za zameldowaniem się i odhaczaniem tego obowiązku. Nawet jeśli nie będziemy go aktualizować na bieżąco.
