Karetki pogotowia. Mijamy ich niezliczoną ilość codziennie na ulicy w dużych miastach. Wiemy, że gdy karetka spełnia trzy wymogi, o których przeczytasz poniżej, jest pojazdem uprzywilejowanym i należy umożliwić jej jak najszybsze dotarcie na miejsce zdarzenia. W tym celu tworzymy tzw. korytarz życia, zjeżdżając z drogi na pobocze lub sąsiedni pas ruchu. Dbamy oczywiście przy tym o własne bezpieczeństwo oraz o bezpieczeństwo innych uczestników ruchu ulicznego. Dzięki takim tunelom na trasie karetka pogotowia ratunkowego jest w stanie szybciej dojechać do poszkodowanego, udzielić pierwszej pomocy i niejednokrotnie uratować jego zdrowie i życie.
Jednak ambulanse, które spotykamy codziennie na swojej drodze, różnią się od siebie. Jakie są między nimi różnice? Jakie mamy rodzaje karetek? Czym są oznakowania karetek pogotowia? Jakie symbole karetki mogą mieć i co będą oznaczały poszczególne symbole lub litery? Na te oraz inne pytania odpowiadamy w tym artykule.
Co to jest karetka pogotowania ratunkowego?
Karetka pogotowia, erka, sanitarka, ambulans. To wszystkie określenia na pojazd, służący do transportu poszkodowanego.
Karetką pogotowia transportują się ratownicy medyczni na miejsce nagłego zachorowania lub wypadku. W czasie akcji Karetka jest pojazdem uprzywilejowanym i może nie stosować przepisów ruchu drogowego. Umożliwia to najszybszy przejazd z poszkodowanym do odpowiedniej placówki medycznej. Karetkę pogotowia trzeba wezwać, nawet jeśli wypadek miał miejsce blisko przychodni czy szpitala.
Karetki mogą być wykorzystywane do transportu chorego pomiędzy szpitalami, do przewozu chorego na badania itp. Obecnie coraz częściej można spotkać ambulanse nawet dla zwierząt.
Zespół obsługujący karetkę pogotowia składa się z dwóch lub trzech osób. Może to być: pielęgniarka systemowa, ratownik medyczny lub lekarz systemowy. Czyli osoby przeszkolone do wykonywania medycznych czynności ratunkowych.
Kiedy Karetka jest, a kiedy nie jest pojazdem uprzywilejowanym?
Ażeby karetka, radiowóz lub pojazd straży pożarnej mogły być potraktowane jako pojazdy uprzywilejowane, to muszą jechać z:
- Włączonymi światłami mijania lub drogowymi.
- Wysyłać sygnały świetlne w postaci niebieskich świateł błyskowych, czyli potocznie zwanych kogutów.
- Mieć włączony sygnał dźwiękowy o zmiennym tonie.
Jeżeli, któryś z tych wymogów nie zostanie spełniony, nie możemy mówić o pojeździe uprzywilejowanym. Bez świateł, kogutów i sygnału jest to zwyczajny pojazd.
Historia karetki pogotowia
Historia karetek pogotowia sięga XVIII wieku. Francuski chirurg Dominique-Jean Larrey wykorzystywał jednoosiowy wóz zaprzęgnięty w konia, do transportu rannych w czasie wojny. Później, podczas epidemii ospy w roku 1882 i cholery w 1884 roku, do obsługi ambulansów korzystano, także z ludności cywilnej.
W 1897 roku pierwsze konne ambulanse zawitały do Warszawy. W latach 60. XX wieku zostały uzupełnione o sprzęt medyczny. Z biegiem czasu, rozwoju techniki i medycyny, rozwijały się też karetki pogotowia. Poszczególne jednostki zaczęły się specjalizować tylko w kierunku ratownika medycznego, zasiadającego za sterami Karetki.
Umundurowanie członków zespołów
Członków zespołów ratowniczych obowiązuje umundurowanie.
Musi się składać z ubrania w kolorze czerwonym/pomarańczowym z granatowymi wstawkami i odblaskowymi elementami. Do 2026 roku mundur członków zespołów ratownictwa będzie jeszcze bardziej ujednolicony. Na rękawie znajdzie się flaga państwowa i symbol graficzny. Wymaga się, żeby na mundurach znajdowała się funkcja oraz nazwisko członków zespołów ratownictwa.
Oznakowanie karetek pogotowia
Na Polskich drogach możemy spotkać karetki o różnym oznakowaniu. Mają jednak kilka cech wspólnych. Przyjrzyjmy się bliżej jakie są oznaczenia poszczególnych karetek.
Wszystkie karetki pogotowia ratunkowego zgodnie z rozporządzeniem ministra zdrowia, w sprawie oznaczenia systemu Państwowe Ratownictwo Medyczne, powinny być koloru białego lub żółtego. W przyszłości wszystkie karetki mają być żółte. Wynika to z lepszej ich widoczności. Odblaskowy żółty widoczny jest w każdych warunkach pogodowych i w każdym krajobrazie. Natomiast białe karetki trudniej jest zauważyć na tle śniegu, czy pośród gęstej mgły.
Karetki z tyłu, na dachu oraz po bokach powinny mieć logo o średnicy 50 cm. Po bokach pojazdu dodatkowo powinna być umieszczona nazwa dysponenta jednostki.
Z przodu pojazdu powinien znajdować się lustrzany napis „AMBULANS”.
Dlaczego napis jest lustrzany?
To pytanie często nurtuje rodziców, gdy dziecko je zada. Naprawdę często ludzie nie znają tej przyczyny, po prostu zaakceptowali fakt, że tak jest i nie zastanawiali się nad tym ani przez chwilę. Oczywiście do momentu niewygodnego pytania zadanego przez pociechę. Wyjaśniamy.
Napis lustrzany jest po to, żeby w lusterkach samochodu móc swobodnie przeczytać „AMBULANS”, a nie „SNALUBMA”. Ot co, cała tajemnica wyjaśniona.
Napis „AMBULANS” na przodzie pojazdu powinien mieć czerwony lub granatowy kolor, o wysokości znaków co najmniej 22 cm.
Również z tyłu karetki może, ale nie musi znajdować się taki sam napis o wysokości znaków co najmniej 10 cm.
Po obu bokach pojazdu powinny znajdować się czerwone oznaczenia literowe, których znaczenie wyjaśniamy w następnym akapicie. Litery powinny być umieszczone w okręgu o średnicy co najmniej 40 cm, o grubości linii koła i liter 4 cm.
Proszę zwrócić uwagę, że przy każdej z tych wytycznych widnieje słowo „powinno”, a nie „musi”. Karetki różnią się od siebie właśnie przez te nie do końca uregulowane kwestie odnośnie do ich wyglądu. Dokładnie określone są grubości, wielkości i średnice. Jednakże nie dokładnie określone zostało, co musi znaleźć się na karetce, a co tylko może.
Nad tym problemem i próbami uregulowania i ujednolicenia wyglądów karetek nieustannie pochyla się minister zdrowia. Jednakże mimo różnic wyglądu, nie mamy problemu w rozpoznaniu ambulansu. Dlatego nikomu nie spieszy się aż tak z uregulowaniem tych wytycznych dotyczących wyglądu pojazdów ratunkowych.
Co oznaczają litery na bokach karetek pogotowia?
Oznaczenia literowe na karetkach wcale nie są przypadkowe. Ich usytuowanie na karoserii tychże pojazdów ma ogromne znaczenie i ściśle określony charakter.
Aktualnie na polskich drogach możemy natknąć się na:
- Karetki podstawowe, które oznaczone są literą P,
- Karetki specjalistyczne, które oznaczone są literą S,
- oraz Karetki transportowe, które oznaczone są literą T.
Jednakże nie zawsze funkcjonowały akurat te trzy i tylko te trzy litery.
Przed rokiem 2010 było ich znacznie więcej, m.in. większość z nas na pewno pamięta karetki reanimacyjne, które oznaczone były literą R. Potocznie nazywano je erkami. Ta nazwa tak zadomowiła się w naszym języku, że do dzisiaj niektórzy, widząc karetkę, mówią na nią erka, zamiast np. ambulans.
Wyposażenie karetki
Wyposażenie karetki, w zależności od jej przeznaczeni, czyli misji zgodnej z oznakowaniem literowym po boku, będzie się od siebie trochę różniło. Jednakże są pewne podstawowe elementy każdego ambulansu.
Do podstawowego wyposażenia karetki, niezależnie od jej typu, praktycznie zawsze należeć będą, oprócz wszystkich elementów apteczki:
- Nosze z pasami mocującymi.
- Stojak do kroplówek.
- System do przewożenia, czyli „łóżko”, na którym układa się poszkodowanego w noszach.
To były najbardziej podstawowe element wyposażenia każdego pojazdu ratunkowego.
Jednak poza nimi w dużej większości karetek możemy znaleźć także:
- Krzesełko kardiologiczne,
- Deskę ortopedyczną,
- Kamizelkę Kendricka,
- Materac próżniowy,
- Torbę medyczną,
- Plecak medyczny,
- Zestawy opatrunkowe (bandaże, gazy, chusty, plastry itd.),
- Defibrylator,
- Respirator,
- Pulsometr
- Pompy infuzyjne,
- Aparaty do mierzenia ciśnienia,
- Zestawy kołnierzy,
- Zestawy szyn unieruchamiających,
- Glukometr,
- Stetoskop,
- Laryngoskop,
- Latarki diagnostyczne,
- Nożyczki,
- Aparat, który umożliwia przetaczanie płynów,
- Miski nerkowe,
- Zestawy do drenażu
- Zestawy cewników.
Co więcej, w karetkach powinny znajdować się także sondy żołądkowe, worki na mocz, worki na zwłoki, zestawy potrzebne do odebrania porodu, zestawy do oparzeń, instalacje z tlenem wraz z maskami, filtrami oraz rurkami intubacyjnymi.
Plus oczywiście przedmioty, które zadbają o bezpieczeństwo personelu medycznego, takie jak np. rękawiczki jednorazowego użytku, czy też maseczki.
Czym charakteryzują się karetki?
Karetki to najczęściej furgonetki marki Volkswagen, Mercedes lub Renault, które oczywiście zostały odpowiednio przearanżowane. Taki samochód należy dostosować z zewnątrz do wymogów oznaczeń, ale przede wszystkim w środku. Trzeba praktycznie wyremontować cały środek takiego auta, aby dostosować go do potrzeb i wymogów ambulansu. Nie zajmuje się tym jednak placówka medyczna, od takiego przerabiania furgonetek w karetki są specjalne firmy.
Motoambulans
Oprócz furgonetek służba zdrowia dysponuje także motocyklami, które są pojazdami ratunkowymi. Wyposażone są one w mniejszą ilość sprzętu medycznego, ale mogą pojawić się o wiele szybciej na miejscu zdarzenia.
Motoambulans o wiele sprawniej przebije się przez korek na polskich drogach i dotrze na miejsce wypadku. Mimo że nie ma przy sobie tyle sprzętu medycznego co zaplecze karetki, to podstawowe przedmioty do niesienia pierwszej pomocy już tak. Po za tym osoba prowadząca motoambulans jest wyspecjalizowanym ratownikiem medycznym, więc potrafi pomóc przynajmniej do pojawienia się ekipy ratunkowej w ambulansie.
