Obecnie zarządzanie to profesjonalna usługa, świadczona przez dobrze opłacaną grupę profesjonalnych menedżerów. Menedżer jest niewątpliwie najważniejszym elementem każdego przedsięwzięcia. Sposób zatrudnienia menedżera będzie decydować o tym, czy firma, którą zarządza, będzie sprawnie działać i się rozwijać. Manager na kontrakcie doskonale wie, że jego kariera i praca zależy jedynie od podejmowanych przez niego działań.
Kontrakt a przepisy prawne i kodeks pracy
Kontrakt menadżerski stał się w ostatnich latach najbardziej popularną formą zatrudnienia na stanowiskach wyższego szczebla. Zarówno na stanowiskach kierowniczych, jak i dyrektorskich. Jest to opcja dla umowy o pracę. Sprawdzi się dla osób ambitnych, dynamicznych, z dużym doświadczeniem, umiejętnościami organizacyjnymi i zorientowanymi na cel menadżerami.
Praca na kontrakcie ma wiele zalet. Jedną a z nich jest duża swoboda w zakresie realizacji powierzonej pracy. Należą do niej:
- swobodne zarządzanie przedsiębiorstwem,
- podejmowanie decyzji,
- budowanie strategii.
Menadżer w efekcie odpowiedzialności za wyniki firmy adekwatnie otrzymuje za nie wynagrodzenie.
Kontrakt managerski jest bardzo specyficzną formą zatrudnienia. Po pierwsze nie jest regulowany wprost przepisami. Może być zawierany z menedżerami, którzy są zarówno osobami fizycznymi, jak i przedsiębiorcami z własną działalność gospodarczą. Do kontraktu menedżerskiego mają przede wszystkim zastosowanie przepisy o zleceniu, ogólne przepisy o odpowiedzialności oraz kodeks spółek handlowych.
Kontrakty menedżerskie można omawiać także na podstawie następujących ustaw:
- o przedsiębiorstwach publicznych,
- ustawa o komercjalizacji i prawach pracowniczych
- o podstawach obliczania wynagrodzeń osób kierujących niektórymi przedsiębiorstwami.
Nie są to jednak wyczerpujące odpowiedzi. Raczej mają bardzo szeroką lub fragmentaryczną formę. Odnoszą się do określonych warunków i nie są całkowicie odpowiednie do rzeczywistego zastosowania.
Kontrakt menadżerski – praktyczne wiadomości
Kontrakty managerskie z zasady zawierane są na czas określony. Czasem jest to 6 miesięcy, czasem rok, czasem kilka lat. W zależności od indywidualnej sytuacji i oczekiwań, każda z tych sytuacji może być korzystna lub niekorzystna dla menadżera.Rozwiązanie kontraktów menadżerskich również może nastąpić przez każdą ze stron w dowolnym czasie. W wielu prywatnych firmach wysokość wynagrodzenia w ramach kontraktu menedżerskiego ustalana jest w drodze umowy. Natomiast w spółkach kapitałowych wynagrodzenie menedżera kontaktowego może być w formie comiesięcznej pensji lub okresowych premii za wyniki, bonów świątecznych czy też dodatkowej trzynastej pensji.
Czym jest kontrakt menadżerski?
Kontrakt managerski to tzw. umowa nienazwana. W związku z jej zawarciem menadżer przyjmujący zlecenie, zobowiązuje się do zarządzania w imieniu właściciela jego firmą lub częścią powierzonych zadań w zakresie zarządzania.
Coraz częściej spotyka się, że na kontrakcie menadżerskim osoba jest odpowiedzialna jedynie za część przedsiębiorstwa, np. za marketing, transport, handel czy finanse. Kontrakt menedżerski jest umową zobowiązującą dwustronnie. W takiej sytuacji spółka posiada szereg obowiązków wobec zarządzającego menadżera. Oczywiście priorytetem jest wynagrodzenie, a dokładniej obowiązek wypłaty wynagrodzenia.
Kariera i praca menedżera
Kontrakt menedżerski najczęściej zawiera się na podstawie umowy zlecenia. Coraz częściej można się też spotkać z kontraktem menedżerskim zawartym na podstawie umowy o pracę. Zatrudnienie na podstawie umowy o pracę związane jest z przyznaniem menadżerowi wszystkich świadczeń pracowniczych. Są nimi m.in.: prawo do urlopu wypoczynkowego, a także wynagrodzenia za ten urlop, ubezpieczenie, wynagrodzenie za czas choroby oraz innych świadczeń socjalnych.
Menadżer zatrudniony na tej podstawie korzystać będzie również z ochrony przed wypowiedzeniem umowy o pracę w czasie urlopu, czy też w czasie choroby lub innej usprawiedliwionej nieobecności. Za te przywileje menedżer musi jednak przypłacić ograniczoną swobodą w wykonywaniu swoich obowiązków. Podlega on wówczas kierownictwu i jest zobligowany do przestrzegania przepisów, procedur i zarządzeń i rozporządzeń obowiązujących w firmie. Ponadto, zgodnie z umową o pracę, zobowiązany jest do przestrzegania bieżących poleceń przełożonych. Oznacza to, że czasami ograniczone są jego możliwości stosowania własnych metod zarządzania.
Menedżerowie zatrudnieni na podstawie kontraktu managerskiego nie mają takich samych praw. Nie obowiązują ich żadne regulacje, co do godziny pracy lub przerwy na odpoczynek. Ważne jest też, że jego odpowiedzialność majątkowa jest ograniczona. Nie obowiązuje w tym przypadku ochrona przed wypowiedzeniem w czasie urlopu lub choroby. Menedżerom zatrudnionym na kontrakcie cywilnym przysługują tylko te przywileje, które wynegocjują z drugą stroną w ramach kontraktu.
Odmiany kontraktów menadżerskich
Pierwszym z rodzajów jest kontrakt menedżerski w przedsiębiorstwach państwowych. Kontrakty podpisuje się w celu poprawy kondycji przedsiębiorstwa i reguluje się je przepisami Ustawy z dnia 25 września 1981 roku o przedsiębiorstwach państwowych. Menadżerem zostaje osoba fizyczna lub prawna, która jest zobowiązana do przygotowania i przeprowadzenia programu restrukturyzacji przedsiębiorstwa, a także do bieżącego zarządzania. Umowa zawierana jest na czas określony, ale nie krótszy niż 3 lata.
Wyróżnia się również kontrakty w jednoosobowych spółkach Skarbu Państwa, umowę o zarządzanie majątkiem Narodowych Funduszy Inwestycyjnych oraz kontrakt menedżerski w prywatnych spółkach kapitałowych. W tym przypadku głównym celem menedżera jest sprawne prowadzenie przedsiębiorstwa zgodnie z zasadami handlowymi. W sytuacji, gdy menedżer jest jednocześnie członkiem zarządu, kontrakt jest zawierany pomiędzy nim a samą spółką, reprezentowaną przez radę nadzorczą. Jeżeli natomiast menedżer nie jest członkiem zarządu, zawiera on wówczas kontrakt ze spółką reprezentowaną przez zarząd.
Układ umowy kontraktu menadżerskiego
Konstrukcja kontraktu menedżerskiego może być różna. Wszystko zależy od stron, które ją zawierają. To one decydują, jakie będą prawa i obowiązki, warunki zapłaty wynagrodzenia, poziom, a także sposoby rozwiązania i okres wypowiedzenia kontraktu. W kontrakcie menedżerskim powinny zostać zawarte takie elementy jak data i miejsce zawarcia kontraktu oraz informacje o stronach zawierających kontrakt. W kontrakcie powinny znaleźć się również postanowienia ogólne z opisem o celu zawarcia umowy, a także dokładny opis tego, co należeć będzie do obowiązków obu stron kontraktu. Kluczowym elementem jest określenie miejsca wykonywania pracy, a także ściśle określona odpowiedzialność zarządzającego.
Wzór oraz najważniejsze czynniki kontraktu managerskiego
Ważnym elementem kontraktu jest część, w której ściśle określamy zadania do wykonania oraz kryteria oceny efektywności ich realizacji. Bardzo ważne, by w kontrakcie menadżerskim znalazła się informacja o czasie trwania umowy. Dopilnować należy, by ściśle określono wynagrodzenie i dodatki motywacyjne. Warto także uwzględnić ewentualne świadczenia dodatkowe, takie jak na przykład odprawy w przypadku ustania kontraktu.
Kontrakt ściśle określić powinien zakres tajemnic i informacji poufnych, ochronę danych osobowych, które obowiązywać będą menadżera. Powinien także zawierać informację o zakazie konkurencji i prowadzeniu dodatkowej działalności gospodarczej. Dodatkowe elementy, które zawierane są w kontrakcie menadżerskim to elementy socjalne i zasady ewentualnego zawieszenia zarządcy. W końcowej części kontraktu znajdziemy podstawy i tryby rozwiązania umowy.
Ze względów ubezpieczeniowych osoba wykonująca pracę na podstawie kontraktu menedżerskiego jest traktowana przez ZUS za wykonawcę. Oznacza to, że podlega ubezpieczeniom społecznym i zdrowotnym.
Pozytywne i negatywne strony kontraktu menadżerskiego
Plusy kontraktu menadżerskiego
Do zalet kontraktu menedżerskiego należy na pewno duża swoboda w tworzeniu kontraktu. Może on zostać zawarty na zasadach umowy o pracę lub umowy prawa cywilnego co pozwala na negocjowanie warunków. Istotną zaletą kontraktu menadżerskiego jest nienormowany czas pracy oraz duża niezależność i swoboda decyzyjna w zarządzaniu przedsiębiorstwem lub powierzonym jego elementem. Niejednokrotnie za zaletę wymienia się możliwość pracy na wysoko specjalistycznym stanowisku pracy.
Co ważne na kontrakcie menadżerskim działa zasada tzw. złotego parasola. Oznacza to, że menedżer może otrzymać nawet 36-krotność swojej pensji w formie odprawy w zamian za gwarancję lojalności wobec firmy.
Minusy kontraktu menadżerskiego
Największą wadą kontraktu menedżerskiego jest zakaz konkurencji. Oznacza to, że w trakcie trwania umowy, a także po jej rozwiązaniu, menedżer zobowiązuje się przez określony czas nie pracować dla firm konkurencyjnych w stosunku do firmy zarządzanej.
To powoduje pewnego rodzaju problem dla kariery i pracy menedżerów, którzy mają kontakty i wiedzę w specyficznej branży. Zapis ten ogranicza ich możliwości zatrudnienia, co w efekcie może spowodować trudność w podjęciu pracy w tym okresie, ale i w przyszłości. Zbyt długi czas stagnacji na rynku pracy w ściśle określonym sektor może przynieść niepoliczalną utratę korzyści.
Istotnym minusem jest również możliwość wypowiedzenia umowy w każdym momencie jej trwania. Powoduje to pewną niestabilność i nie jest najlepszym rozwiązaniem, jeżeli nie jest się pewnym swoich możliwości. Kolejną istotną wadą kontraktów menadżerskich jest to, że menedżer ponosi odpowiedzialność z tytułu sprawowania zarządu.
Mankamentem kontraktu menadżerskiego jest również opodatkowanie i ZUS. Podobnie jak w przypadku innych pracowników, menedżerowie kontraktowi są opodatkowani w ten sam sposób. Oznacza to, że przy ich płacy na kontrakcie menadżerskim płacą najwyższą stawkę podatku dochodowego. Dodatkowo przez ZUS traktowani są jako zleceniobiorcy, czyli podlegają ubezpieczeniom społecznym i zdrowotnym.
Kontrakt menedżerski czy umowa o pracę — co dla kogo?
Umowa o pracę jest aktem zawieranym w zgodzie z przepisami prawa pracy, o których informuje kodeks pracy. To czy zdecydujesz się na kontakt menedżerski, czy umowę o pracę zależy wyłącznie od Twoich własnych wymagać. Umowa o pracę będzie zdecydowanie wygodniejszym rodzajem zatrudnienia, jeśli chcesz skorzystać z płatnego urlopu, ochrony przed zwolnieniem, dodatku za nadgodziny i tak dalej. Ponieważ mam świadomość, że zapewnia pełne prawa pracownicze.
Kontrakt menedżerski jest znacznie bardziej elastyczną metodą zawierania umów. Nie wymaga stosowania się do przepisów kodeksy pracy. Wysokość wypłaty, czas urlopu lub okres wypowiedzenia określane są drogą negocjacji. Podstawowe przywileje są regulowane nie przez prawo pracy, ale przez ustalenia umowne między stronami. Jeśli bardziej zależy Ci na swobodzie w pracy oraz wyższym wynagrodzeniu, płace na kontrakcie menedżerskim będą dla Ciebie bardziej korzystne.
Kalkulator i podatki
Zgodnie z artykułem o PIT, do przychodów z czynności wykonywanych osobiście zalicza się m.in. przychody uzyskiwane na podstawie umów o zarządzanie przedsiębiorstwem, kontraktów menedżerskich lub umów o podobnym charakterze. Są to także przychody z tego rodzaju zawartych umów w ramach pozarolniczej działalności gospodarczej podatnika.
Kontrakt menedżerski ulega rozrachunkowi PIT. Osoba pracująca na kontrakcie, podobnie jak pracownicy i kontrahenci, w lutym dostanie PIT-11, od którego będzie musiała się rozliczyć. W zależności od osiągniętego poziomu podatku menedżer musi zapłacić 17% lub 32% swojego podatku dochodowego.
Podmiot, który zawiera umowę o charakterze kontraktu managerskiego z osobą fizyczną, ma obowiązek działać jako płatnik podatku dochodowego od osób fizycznych. Co ważne, ta odpowiedzialność pozostaje nawet wtedy, gdy kontrahent prowadzi działalność gospodarczą.
Zawieranie kontraktu managerskiego — dla kogo i kiedy?
Zatrudnienie w ramach kontraktu menedżerskiego jest najczęściej oferowane osobom, które mają sporą wiedzę oraz duże kompetencje. Co więcel liczy sie także spore doświadczenie zawodowe i rozległe kontakty, które są w stanie przełożyć się na wzrost wyników przedsiębiorstwa. Jak wcześniej wspomniano, może to być osoba wyznaczona do przeprowadzenia restrukturyzacji firmy, czyli wprowadzenie planu naprawczego, następnie przeprowadzenie tej restrukturyzacji, jednocześnie zarządzając bieżącą działalnością.
Kontrakt menedżerski jest ciekawym rodzajem umowy. Może w sobie łączyć zalety umów o pracę z umowami zlecenie. Przede wszystkim zatrudnienie na kontrakt nie obliguje managera do świadczenia pracy w ściśle określonych godzinach, dlatego może on swobodnie dysponować własnym czasem pracy i ustalać grafik w zależności od zobowiązań prywatnych i rodzinnych. Wbrew pozorom jest to bardzo ważna cecha tego rodzaju kontraktu czy tego rodzaju wykonywanej pracy.
Praca na kontrakcie jest doskonałym rozwiązaniem dla osób, które najlepiej czują się w swobodnej pracy. Mają pełną decyzyjność w zakresie podejmowanych działań, potrafią poradzić sobie z dużą odpowiedzialnością, potrafią inicjować i wdrażać swoje pomysły oraz rozwiązania. Kontrakt menadżerski to idealne rozwiązanie dla osób pewnych siebie, swoich możliwości i kompetencji. To opcja dla tych, którzy potrafią dobrze wykorzystać swój potencjał i przełożyć go na osiągane wyniki.
Kontrakt menadżerski jest więc idealny dla osoby, która jest przekonana, że jej obecność w firmie będzie miała znaczące korzyści dla przedsiębiorstwa. W zależności od tego, z czego rezygnowaliśmy, w imię zdobycia kontraktu menadżerskiego, trzeba dobrze rozważyć za i przeciw, zanim podejmie się decyzję o tym, żeby zmienić swoją formę zatrudnienia, właśnie na kontrakt managerski
