obowiązek posiadania dowodu osobistego
Kategorie:

Czy istnieje obowiązek posiadania dowodu osobistego przy sobie?

W polskim prawie przepisy dotyczące dokumentów osobistych zmieniają się co jakiś czas. Ci, którzy na bieżąco nie śledzą informacji, czasami nie zdają sobie sprawy z tego, jakie przywileje i obowiązki im przysługują. Jednak warto mieć taką wiedzę, ponieważ nigdy nie wiadomo, co może się wydarzyć.

Kilka informacji o dowodzie osobistym

Dowód osobisty to dokument potwierdzający tożsamość osoby, która go posiada. Z reguły są to osoby dorosłe. Jednak na wniosek opiekunów może również zostać wystawiony osobie niepełnoletniej. W dowodzie musi znajdować się aktualne zdjęcie posiadacza.

Dodatkowo na przedniej stronie dokumentu można znaleźć:

  • Imię i nazwisko;
  • Obywatelstwo;
  • Numer i serię dowodu osobistego. Jest to ciąg cyfr poprzedzony trzema literami.
  • Datę urodzenia;
  • Płeć;
  • Numer karty;
  • Termin ważności dowodu;
  • Dwa zdjęcia: jedno większe, a drugie mniejsze.

Na odwrocie dokumentu znajdują się:

  • Numer PESEL;
  • Nazwisko rodowe;
  • Imiona rodziców;
  • Numer i seria dowodu osobistego;
  • Małe zdjęcie;
  • Organ wydający;
  • Data wydania.

Jeszcze do niedawna w dowodzie osobistym zamieszczany był również adres zameldowania. Jednak w 2015 roku zniesiono ten przepis.

Ponadto wcześniej w dowodzie istniała wzmianka o kolorze oczu i wzroście. Teraz takie informacje już nie są wpisywane. Dodatkowo dowody wydane później niż w marcu 2019 roku posiadają warstwę elektroniczną. Oznacza to, że w dowodzie znajduje się chip, na którym znajdują się dane osobiste w formie elektronicznej.

Co zrobić w przypadku zagubienia lub uszkodzenia dowodu?

Dowód osobisty jest niewielkim, plastikowym prostokątem, który najczęściej noszony jest w portfelach. Nie trudno więc o jego zgubę. W takim wypadku należy jak najszybciej udać się do urzędu gminy i tam zgłosić utratę dokumentu. Można również zrobić to przez Internet na stronie gov.pl. Jeśli ktoś przebywa poza granicami kraju, zagubienie dowodu powinien zgłosić w polskim konsulacie. Należy również zastrzec dokument w banku, by nie trafił w niepowołane ręce.

Jeśli dojdzie do uszkodzenia dowodu osobistego, to również należy to zgłosić w urzędzie gminy, przez stronę gov.pl lub w konsulacie polskim (w przypadku przebywania za granicą). Uszkodzony dowód jest nieważny i należy dokonać jego wymiany na nowy.

Natomiast jeżeli ktoś jest przekonany, że dowód osobisty został mu skradziony, to ten fakt niezwłocznie trzeba zgłosić na policję, będzie to równoznaczne z zastrzeżeniem dowodu.

Zawieszenie dowodu osobistego

W życiu nigdy nic nie wiadomo. Dowód to niewielka rzecz, którą można przełożyć, czy schować i łatwo o tym zapomnieć. Nie można jednak ignorować faktu, że dokumentu nie ma. Mając pewność, że dowód gdzieś się zapodział, można złożyć wniosek o zawieszenie dokumentu. Podobnie jak w przypadku zgubienia lub uszkodzenia dowodu osobistego można to zrobić w urzędzie gminy na stronie internetowej gov.pl, lub w konsulacie.

Dokument zostanie zawieszony, czyli nikt nie będzie się nim mógł posługiwać. Zawieszenie może trwać do 14 dni. Gdy dowód się odnajdzie, należy natychmiast odwołać jego zawieszenie. Jeżeli jednak się nie odnajdzie bądź zgłaszający nie nie odwoła zawieszenia w ciągu dwóch tygodni, to dowód zostanie unieważniony i będzie trzeba wyrobić nowy.

W jakich sytuacjach przydaje się dowód osobisty?

brak dowodu osobistego
Źródło: org.wikipedia.pl

Dowód jako niepozorna rzecz może sporo namieszać, jeśli ktoś go nie posiada. Bez tego dokumentu nie można załatwić wielu ważnych formalności.

  • Podpisanie umowy o pracę. Brak dowodu osobistego powoduje, że pracodawca nie jest w stanie zweryfikować osoby, z którą chce podpisać kontrakt. Ponadto jest to niezgodne z prawem.
  • Brak możliwości wzięcia kredytu. Podobnie jak w przypadku zatrudnienia bank musi zweryfikować swojego klienta. Robi to właśnie na podstawie dowodu.
  • Podpisanie umowy najmu. Podczas wynajmowania mieszkania właściciel chce się zabezpieczyć i posiadać podstawowe dane najemcy, w razie jakichkolwiek problemów z najemcą np. nieopłacenie czynszu i opuszczenie lokalu. Mając dane z dowodu, może z łatwością zgłosić sprawę na policję i oczekiwać, że zostaną naprawione szkody, na które został narażony.
  • Brak możliwości podróżowania po krajach europejskich. Dowód osobisty pozwala swobodnie przekraczać granice państw należących do Unii Europejskiej. Państw, które wchodzą w skład Europejskiego Obszaru Gospodarczego oraz państw, które akceptują dowód jako dokument potwierdzający tożsamość.
  • Kontrola policyjna. Zgodnie z prawem policja ma prawo wylegitymować każdego obywatela.
  • Sprawy urzędowe. Brak dowodu osobistego może powodować, że ciężko będzie załatwić jakiekolwiek formalności, np. rejestracja pojazdu, rejestracja narodzonego dziecka lub wzięcie ślubu cywilnego.
  • Sprawy bankowe. Bez dowodu osobistego nie można założyć konta bądź wyrobienia karty bankomatowej.
  • Zakupy wyrobów tytoniowych lub alkoholowych. Podczas kupowania tych produktów sprzedawca może poprosić o okazanie dowodu, by potwierdzić pełnoletność klienta.

Czy można skorzystać z innego dokumentu, w przypadku braku dowodu osobistego?

Jeżeli doszło do zagubienia, kradzieży lub uszkodzenia dowodu osobistego, obywatel może okazać inny dokument, który będzie potwierdzał jego tożsamość.

  • Paszport;
  • Książeczka żeglarska;
  • Żołnierska karta tożsamości;
  • Karta pobytu cudzoziemca.

Warto mieć na uwadze, że dokument potwierdzający tożsamość musi zawierać konkretne informacje takie jak: imię i nazwisko, datę urodzenia, numer PESEL oraz płeć.

Istnieją również dokumenty, które potwierdzają tożsamość tylko w wybranych przypadkach, dających możliwość korzystania z pewnych przywilejów i uprawnień:

  • Prawo jazdy pozwala kierować odpowiednimi pojazdami.
  • Legitymacja szkolna daje możliwość korzystania ze zniżek dla uczniów np. w kinach lub komunikacji miejskiej.
  • Legitymacja studencka również umożliwia korzystanie z różnego rodzaju zniżek, ale także podejście do egzaminów na uczelni.
  • Legitymacje uprawniające do świadczeń z ubezpieczenia społecznego.
  • Legitymacje służbowe.

Czy istnieje obowiązek posiadania dowodu osobistego?

Ustawa o dowodach osobistych została ustanowiona przez ministerstwo spraw wewnętrznych z dniem 6 sierpnia 2010 roku. Ustawa o dowodach reguluje m.in. jakie dane powinny być zawarte w dokumencie oraz kto zobowiązany lub uprawniony jest go posiadać. Ponadto w ustawie o dowodach ministerstwo spraw wewnętrznych określa zasady wydawania, wymiany i unieważnienia dokumentów. Reguluje także zasady funkcjonowania warstwy elektronicznej i postępowania z dokumentacją związaną z dowodami.

Zgodnie z powyższą ustawą każdy pełnoletni obywatel jest zobowiązany posiadać dowód osobisty. Jednak nie ma obowiązku nosić go przy sobie. Natomiast obywatele na stałe mieszkający poza granicami kraju mają prawo go posiadać, ale nie są do tego zobowiązani.

Jakie formalności po powrocie z zagranicy musi załatwić obywatel?

Jeśli obywatel przez wiele lat zamieszkiwał za granicą, to po powrocie do Polski jego dowód osobisty, o ile taki posiadał, najprawdopodobniej jest nieważny. Dlatego jak najszybciej powinien załatwić wszystkie formalności związane z wydaniem nowego dokumentu.
Wystarczy złożyć wniosek przez internetową stronę gov.pl lub udać się do urzędu gminy. Procedura wygląda podobnie do tej, w której doszło do kradzieży, zagubienia lub uszkodzenia dowodu. Do wniosku należy dołączyć dwa zdjęcia. Po załatwieniu tych formalności wystarczy poczekać na odbiór nowego dokumentu maksymalnie do 30 dni.

Brak dowodu osobistego a kontrola policji

Choć obywatele nie mają obowiązku posiadania dowodu osobistego przy sobie, to podczas rutynowej kontroli policji warto mieć go przy sobie.

Wbrew pozorom brak dowodu osobistego nie będzie przeszkodą, jeśli policji uda się zweryfikować tożsamość obywatela. Można okazać jeden ze wcześniej opisanych dokumentów. Jednak raczej, jeśli ktoś nie nosi przy sobie dowodu, to żadnych innych dokumentów również. W takim wypadku policja musi sprawdzić obywatela w bazie danych. Dobrze jest znać więc swój PESEL, który jest indywidualnym ciągiem cyfr i pozwala zweryfikować personalia danej osoby.

Czy niewywiązanie się z obowiązku posiadania dowodu osobistego może przynieść jakieś konsekwencje?

Wielu Polaków nie przejmuje się ważnością dokumentów lub ich brakiem. Nie wiedzą jednak, że za nieposiadanie dowodu osobistego może czekać ich kara finansowa, która wynosi od 500 złotych do nawet 5000. W takiej sytuacji warto kontrolować ważność dowodu, a osoby, które go nie posiadają, powinny jak najszybciej go wyrobić. W Polsce wyrobienie dowodu jest bezpłatne.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Witryna wykorzystuje Akismet, aby ograniczyć spam. Dowiedz się więcej jak przetwarzane są dane komentarzy.