Polscy przedsiębiorcy słusznie narzekają na wysokie koszty zatrudnienia. Oprócz pensji netto pracodawca w praktyce płaci za swoich pracowników podatek dochodowy, a także składki ZUS. Ostateczny koszt zależy od formy zatrudnienia. Oprócz umowy o pracę przedsiębiorcy dysponują jeszcze umowami cywilnoprawnymi, przy czym ta forma również podlega oskładkowaniu.
Jakie formy zatrudnienia są dostępne w Polsce?
Z punktu widzenia zatrudnionego, najkorzystniejszą formą współpracy jest umowa o pracę. Ta najpopularniejsza forma zatrudnienia wynika z przepisów Kodeksu Pracy i wiąże się z przywilejami dla pracowników. Należą do nich regulowany czas pracy, prawo do płatnego urlopu, określone przez rząd minimalne wynagrodzenie, jak również wynagrodzenie chorobowe, dodatkowe wynagrodzenie za pracę w niedzielę i święta, godziny nadliczbowe i ograniczenia dotyczące zwolnienia pracownika.
Alternatywę dla tego rozwiązania stanowią pozostałe formy zatrudnienia pracowników – umowy cywilnoprawne, regulowane przez Kodeks Cywilny. Osoby zatrudnione na umowę zlecenie nie mają prawa do płatnego urlopu, ani możliwości skorzystania z wynagrodzenia chorobowego. Umowa może być w dowolnym momencie rozwiązana. Polskie prawo określa natomiast minimalną stawkę godzinową. W praktyce kwestie urlopu i wynagrodzenia chorobowego są w dowolny sposób regulowane w umowie pomiędzy pracodawcą a pracownikiem.
Przedsiębiorstwa, zatrudniające pracowników mogą także skorzystać z innej umowy cywilnoprawnej – umowy o dzieło. Ona również wynika z kodeksu cywilnego, A różnica polega na tym, że osoba podejmująca się dzieła jest wynagradzana za rezultat swojej pracy zawarty w umowie. Pracownik ma jednocześnie pełną autonomię w zakresie organizacji swojej pracy, miejsca jej wykonywania i czasu pracy. W przypadku umowy o dzieło nie obowiązują składki ZUS, a zatrudniony nie uzyskuje żadnych przywilejów, w tym minimalnego wynagrodzenia.
Ile kosztuje zatrudnienie pracownika w zależności od rodzaju umowy?
Zatrudnienie pracownika na umowę o pracę wiąże się z koniecznością odprowadzania przez pracodawcę składek na rzecz ZUS. Należą do nich:
- składka emerytalna – w wysokości 9,76%,
- składka rentowa – 6,50% ,
- składka na fundusz pracy – 2,45%,
- składki wypadkowe – 1,67%,
- fundusz gwarantowanych świadczeń pracowniczych – 0,1%.
Zakładając, że pracownik otrzymuje wynagrodzenie minimalne w wysokości 2800 zł brutto, koszty pracodawcy wynoszą ponad 570 zł. Należy jednak pamiętać, że wynagrodzenia minimalne w praktyce są rzadkością. Na koszty pracy można spojrzeć jeszcze z innej perspektywy – pracownika interesuje przede wszystkim jego wynagrodzenie netto – jest ona opodatkowane, a część składek opłaca sam pracownik – w praktyce koszty zatrudnienia są zatem znacznie wyższe.
W przypadku umowy zlecenia koszty pracodawcy są obecnie identyczne, jak w przypadku umowy o pracę. Różnica polega na tym, że obie strony zyskują większą elastyczność, między innymi w zakresie możliwości zakończenia stosunku pracy. Istnieją dwa wyjątki dotyczące oskładkowania umowy zlecenia. Pracownicy, którzy nie ukończyli 26 roku życia i posiadają status studenta lub zatrudnieni w innej firmie na umowę o pracę i pobierający co najmniej wynagrodzenie minimalne są traktowani inaczej – pracodawca nie musi odprowadzać za nich składek, a więc koszt zatrudnienia pracownika spada.
Z punktu widzenia pracodawcy najbardziej korzystną formą zatrudnienia jest umowa o dzieło – pozbawiona składek. W praktyce jest to jednak rozwiązanie rzadko stosowane i nieakceptowane przez pracowników poszukujących stałego zatrudnienia.
