Małżeństwo jest nie tylko społecznym i kulturowym potwierdzeniem relacji dwóch osób. To przede wszystkim umowa cywilnoprawna. Zawarcie związku małżeńskiego prowadzi do zmiany stanu cywilnego małżonków. Małżeństwo powoduje zmiany w społecznym sposobie postrzegania relacji dwóch osób. Jest jej społecznym potwierdzeniem. Przede wszystkim jednak niesie ze sobą skutki prawne. Wśród skutków prawnych są też określone skutki majątkowe. Co to intercyza i jakie ma wady i zalety? Kiedy warto się na nią zdecydować?
Prawne skutki zawarcia małżeństwa
Zawarcie małżeństwa niesie ze sobą liczne skutki w wielu dziedzinach prawa. Małżonkowie, stający się swoją bliską rodziną, mogą odmówić składania zeznań w postępowaniu karnym. Między małżonkami powstaje obowiązek alimentacyjny. Małżonkowie mają obowiązek zaspakajania potrzeb materialnych rodziny. W praktyce oznacza to obowiązek wzajemnej opieki finansowej.
W trakcie trwania małżeństwa jeden z małżonków może wystąpić o przyznanie alimentów. Małżonkowie powinni dbać o wspólne pożycie. Mają oni obowiązek utrzymania więzi duchowej, fizycznej i gospodarczej. Oznacza to dużą zależność od drugiej osoby. Można powiedzieć, że na różnych poziomach małżonkowie są od siebie zależni i ze sobą związani. Małżonkowie muszą żyć w harmonii finansowej. Ich poziom życia powinien być porównywalny. Najważniejszym skutkiem zawarcia małżeństwa jest wspólność majątkowa.
Czym jest wspólność majątkowa?
Wraz z zawarciem małżeństwa, między mężem i żoną powstaje wspólność majątkowa. Od tej pory majątek męża i żony będzie wspólny. W skład wspólnego majątku wchodzą: osiągnięte dochody, wynagrodzenie za wykonywaną pracę. Wspólne będą też dochody ze wspólnego majątku, a także z majątków osobistych. Również przedmioty majątkowe, takie jak: samochód, dom, wyposażenie wnętrz będą wspólne.
Niezależnie od tego, który z małżonków dokona ich zakupu. Jeśli jeden z małżonków chce przekazać darowiznę, to musi uzyskać zgodę drugiego. Również odpłatne pozyskanie nieruchomości wymaga zgody obojga. Czynności prawne mogą być dokonywane za zgodą obojga. Również składka do OFE będzie wchodzić w skład wspólnego majątku. W skład wspólnego majątku małżonków wchodzi zatem wiele różnych składników. Czy są takie dobra materialne, które nie wchodzą w skład wspólnego majątku? Co należy do majątku osobistego męża i żona?
Co nie wchodzi w skład wspólnego majątku?
W skład majątku osobistego wchodzą te przedmioty, które zostały nabyte przed zawarciem związku. Również rzeczy nabyte dzięki darowiźnie albo drogą dziedziczenia będą majątkiem osobistym. Przedmioty osobiste, których używasz do zaspokajania potrzeb (kosmetyki, leki). Osobiste będą też nagrody, rzeczy uzyskane z tytułu odszkodowania. Te prawa majątkowe, które masz w związku z inną wspólnością łączną, również będą należały do Ciebie. Prawa autorskie, czy prawo własności przemysłowej, które masz jako twórca, też będą Twoim osobistym majątkiem.
Nie musisz zatem dzielić ze współmałżonkiem wszystkiego, co masz. Warto jednak pamiętać, że wszystkie rzeczy, które nabędziesz w trakcie trwania związku małżeńskiego, będą wspólne. Alternatywną dla tego rozwiązania jest intercyza. Ma ona jednak wiele wcieleń. Jak się okaże, nie zawsze prowadzi do rozdzielności majątkowej.
Czym jest intercyza?
Co to intercyza i co ona daje? Intercyza jest umową między mężem i żoną. Ma formę aktu notarialnego. Można ją zawrzeć również przed ślubem. Wtedy dotyczy przyszłych małżonków. Skutkiem zawarcia takiej umowy jest ustalenie ustroju majątkowego, który będzie obowiązywał w małżeństwie.
To umowa, która określa, co będzie majątkiem wspólnym, a co nie. Intercyza może doprowadzić do wyłączenia majątku z majątku wspólnego. Wtedy mówimy o rozdzielności majątkowej. Wbrew potocznemu rozumieniu tego słowa intercyza ma wiele odcieni i służy różnym celom. Mąż i żona mogą się na nią zdecydować z powodów emocjonalnych, psychicznych, ale też finansowych.
Czasem nie chodzi o relację, a o umowę finansową między dwójką biznesmenów. Każde rozwiązanie jest dobre, o ile decyzje podjęły dwie strony. Niedopuszczalne są sytuacje, gdy jedna ze stron zmusi drugą albo ją zmanipuluje. Wszystko musi się dziać za obopólną zgodą.
Co daje intercyza majątkowa?
Intercyza daje kilka różnych możliwości. Dzięki niej można rozszerzyć wspólność majątkową. Małżonkowie mogą włączyć wszystko do wspólnego majątku albo dodać do niego, tylko niektóre składniki majątków osobistych.
Drugim wariantem jest ograniczenie wspólności majątkowej. Można to zrobić na dwa różne sposoby. Pierwszy z nich polega na ustanowieniu rozdzielności majątkowej. Drugi natomiast na ustanowieniu rozdzielności, ale z wyrównaniem dorobków. Można wspólność ustawową rozdzielić, ograniczyć albo rozszerzyć. Rozdzielność majątkowa gwarantuje, że wszystko, co zostanie nabyte po ślubie, będzie należało do majątku osobistego małżonków. Rozdzielność z wyrównaniem dorobków polega na tym, że w trakcie małżeństwa małżonkowie mają majątki osobiste.
W razie ustania ustroju (np. rozwodu, zerwania umowy) majątki są wyrównywane. To dobre rozwiązanie np. w sytuacji, gdy jedno z małżonków nie pracuje, gdyż zajmuje się domem. Drugi małżonek chodzi do pracy i zarabia. Zajmowanie się domem jest jednak działaniem dla obopólnej korzyści i powinno być wynagrodzone. Sytuacja, w której osoba zajmująca się domem pozostaje po rozwodzie z niczym, jest sytuacją bardzo trudną. Takich sytuacji powinno się unikać. Dlatego warto się przed nimi odpowiednio zabezpieczyć. Intercyza ma służyć małżonkom, a nie utrudniać im życie.
Rozszerzenie wspólności majątkowej
Intercyza kojarzy się z rozdzieleniem majątków. Czasem jednak służy ich, jeszcze większemu, połączeniu. Nie można jednak włączyć w skład wspólnego majątku kilku rodzajów dóbr materialnych. Nie można rozszerzyć wspólności na przedmioty otrzymane z tytułu dziedziczenia, zapisu albo darowizny. Także nie można włączyć odszkodowań za uszkodzenie ciała, uszkodzeń zdrowotnych. Nie można włączyć praw zbywalnych, które prawnie mogą przysługiwać tylko jednej osobie. Również prawa majątkowe, wynikające z innej wspólności i podlegające innym przepisom nie zostaną włączone.
Zalety intercyzy — zalety rozszerzenia wspólności
Czy takie rozszerzenie wspólności majątkowej ma jakieś zalety? Co małżonkowie mają z połączenia swoich majątków jeszcze bardziej niż poprzez samo małżeństwo? Zalety intercyzy, która polega na rozszerzeniu wspólności majątkowej, dzielą się na korzyści miękkie i twarde. Korzyści miękkie obejmują pogłębienie więzi między małżonkami. Chodzi też o wzrost zaufania, a przez to zwiększenie emocjonalnego powiązania. Korzyści twarde, to korzyści ekonomiczne. Dzięki połączeniu majątków wspólny majątek jest większy. Możliwości inwestycyjne są znacznie większe. Również zdolność kredytowa jest większa.
Wady rozszerzenia wspólności
Największą wadą tego rozwiązania jest brak niezależności finansowej. Małżonkowie są od siebie uzależnienie finansowo. Problemy finansowe jednego z małżonków oznaczają problemy drugiego małżonka. Problemem w tej sytuacji może okazać się też rozwód. Będzie on wymagał ponownego podzielenia majątku między małżonków. Samo małżeństwo gwarantuje dużą zażyłość finansową. Warto się zastanowić, czy ta zażyłość powinna być powiększana. Każdy jednak na to pytanie powinien odpowiedzieć sobie sam. Wszystko zależy od sytuacji konkretnego małżeństwa. Wiele zmienia posiadanie dzieci albo prowadzenie wspólnego biznesu. Również wiara w to, że małżeństwo to umowa na całe życie nie pozostaje bez znaczenia.
Ograniczenie wspólności, rozdzielność majątkowa
Intercyza majątkowa małżeńska to też ograniczenie wspólności albo rozdzielność. Dzięki rozdzielności małżonkowie mogą mieć wyłącznie majątki osobiste. Taką umowę można podpisać już w trakcie trwania małżeństwa. Jeśli każdy z małżonków wyrazi zgodę. Jakie zalety ma takie rozwiązanie? Czy warto ograniczać wspólny majątek męża i żony albo zupełnie go rozdzielać? W jakich sytuacjach takie rozwiązanie może okazać się niezbędne?
Intercyza majątkowa małżeńska — zalety
Podstawową zaletą takiej umowy jest niezależność finansowa małżonków. Jeśli jeden z małżonków zdecyduje się na kredyt, to druga osoba nie będzie musiała go spłacać. Jeśli jeden z małżonków popadnie w tarapaty finansowe, to druga osoba nie będzie za nie odpowiedzialna.
W razie rozwodu pozwoli to uniknąć trudnych sytuacji, które są związane z podziałem majątku. Niektórzy uważają, że taka umowa jest przejawem egoizmu i zaniedbania rodziny. Może się jednak okazać, że to przejaw troski. To prowadzi do obrony rodziny przed ewentualnymi długami i konsekwencjami finansowymi.
W przypadku rozwodu nie trzeba będzie próbować odzyskać części majątku. To ważne, tym bardziej że windykacja długów to proces żmudny i czasochłonny. Intercyza w małżeństwie to forma ochrony finansowej. To forma ochrony zarówno osobistego majątku, jak i majątku wspólnego. Wszystko zależy od relacji, które łączą małżonków oraz poziomu wzajemnego zaufania.
Intercyza — wady
Małżonkowie, którzy podpisali intercyzę, nie mogą wspólnie rozliczać podatków. Niemożliwe jest też wzięcie wspólnego kredytu. Zdolność kredytowa jest też mniejsza. Również zdolność inwestycyjna jest mniejsza. Jeśli małżonkowie mają różnej wielkości majątki i zarabiają nierównomiernie, to wspólne życie może okazać się trudne. Należy dokładnie ustalić kto i za co płaci. To może powodować liczne konflikty.
Małżonkowie będą musieli wspierać się finansowo, robić rzeczy osobno albo z nich rezygnować. Brak równowagi materialnej może przyczynić się do poważnego kryzysu w związku. Wszystko zależy od zażyłości między małżonkami, ustalonych zasad oraz podobieństwa majątków. Im bardziej majątki się różnią, tym większe pole do nieporozumień. Duża różnica majątków może uniemożliwiać wspólne życie. W takim wypadku lepiej jest majątki połączyć albo ustalić wyraziste reguły wspólnego życia.
Kiedy warto zdecydować się na intercyzę?
Intercyza w małżeństwie może okazać się niezbędna, gdy jeden z małżonków prowadzi własny biznes. Jeśli każdy z małżonków ma własny biznes, to intercyza jest jednym z lepszych wyborów. Jeśli firma jednego z małżonków upadnie, to drugiej firmie nic nie będzie grozić. Windykacja długów, które dotyczą jednego małżonka, nie obejmie drugiej osoby. To dobre rozwiązanie także dla osób, które są niezależne.
Wiele związków może się rozpaść w powody zbytniej zależności. Niektórzy chcą być w relacji partnerskiej, której głównym motorem napędowym jest chęć bycia z kimś. W takim kontekście wspólność majątkowa może okazać się tylko psychicznym obciążeniem. Intercyza polecana jest też osobom, które mają podobnej wielkości majątki. Jeśli małżonkowie zarabiają równomiernie, to nie będzie między nimi konfliktów finansowych. Będą wspólnie mogli robić rzeczy, ponosić wspólną odpowiedzialność finansową, dzielić się obowiązkami finansowymi.
Intercyza krok po kroku
Wiemy już, co to intercyza oraz jakie ma wady i zalety. Teraz pozostaje pytanie, jak podpisać intercyzę. Jak wygląda intercyza krok po kroku? Intercyza krok pierwszy: na początku warto ustalić z partnerem, jaką umowę chcecie podpisać. Czy chcecie ograniczyć wspólność, rozszerzyć ją, czy chcecie rozdzielności majątkowej? Musicie być pewni, że chcecie tego samego. Zmuszenie partnera do podjęcia decyzji może skończyć się poważnym kryzysem w małżeństwie. W niektórych przypadkach nawet rozwodem.
Warto też rozważyć, które rozwiązanie niesie ze sobą więcej korzyści. Osoby, które chcą podpisać intercyzę, muszą mieć zdolność do czynności prawnych. Żadna z osób nie może być ubezwłasnowolniona. Umowa jest sporządzana przez notariusza. Osoby zainteresowane udają się do notariusza i podpisują umowę. Od tego momentu zaczyna ona obowiązywać. Podczas podpisywania umowy trzeba mieć dowód osobisty. Jeśli intercyzę podpisują małżonkowie, to należy zabrać skrócone akty małżeństwa. Intercyza nie jest droga. Jej podpisanie przed ślubem to koszt kilkuset złotych.
Koszt umowy o podział majątku jest zależny od wartości majątku. W intercyzie musi się znaleźć dokładny wykaz majątków małżonków. Sporządzenie intercyzy nie jest łatwe. Z tego względu warto oddać je w ręce profesjonalisty. To pomoże uniknąć licznych nieporozumień i późniejszych kłopotów. Intercyza jest przede wszystkim zabezpieczeniem. Warto zadbać o to, aby spełniła swoją funkcję. Niechciana sytuacja to taka, w której intercyza krzywdzi jednego z małżonków.
