Gdy mowa o dowodzie tożsamości, pierwszym co przychodzi nam na myśl, jest z reguły tzw. dowód osobisty. Czym jest zatem ów dokument, któremu nie tylko w Polsce, ale i w wielu innych krajach, przypisuje się ważną oraz często, niezbywalną rangę? Sprawdźmy to zagadnienie, przyglądając mu się z nieco bliższej perspektywy.
Tożsamość, a dokumenty ja potwierdzające
Dowód osobisty jest dokumentem, który przede wszystkim służy do tego, by można było móc stwierdzić naszą tożsamość.
Tożsamość, to nic innego jak bycie tym, za kogo się podajemy wobec innych osób czy też naszego otoczenia społecznego. Ta definicja tożsamości odnosi się w sposób bezpośredni, do jej znaczenia osobistego. Koncepcji bycia, bytu czy też istnienia, jak pewnie się państwo orientujecie, jest całe mnóstwo. Trudno właściwie jest, do którejkolwiek z nich, odnieść się w sposób bardziej precyzyjny niż to dopuszczają zakładane teorie. Życie stale trwa i ma to do siebie, że ciągle się zmienia. Zatem koncepcje tożsamości najczęściej ulegają przeorganizowaniu wraz z nim samymi.
Prawo do bycia sobą
W określaniu własnej tożsamości musimy stale nadążać za dziejącymi się wokół nas zmianami, które może nie w sposób bezpośredni, ale dotyczą także nas samych. Dobrze jest zatem pamiętać o tym, że odwołujący się do naszej osoby dokument tożsamości, w postaci dowodu osobistego, nie ulega tak zatrważającym i natychmiastowym zmianom. Zmianom chociażby takim, jak nasze społeczne otoczenie czy przekształcający się stale krajobraz.
Czym jest dowód osobisty?
Dokumentem takim możemy nazwać każde rzeczowe świadectwo, potwierdzające istnienie jakiegoś danego i określonego zjawiska, który to akt sporządzony jest, w formie odpowiedniej i dostosowanej dla danego miejsca i czasu. Polskie prawo postrzega dokument jako rodzaj przedmiotu, który sam w sobie, stanowi dowód istnienia prawa, czyli zgodnie z koncepcją tożsamości, potwierdza jego byt.
Prawo rozumie także dokument, jako:
- Przedmiot mówiący o tzw. stosunku prawnym,
- dowód okoliczności, jakie mogą mieć istotne znaczenie w danej sprawie,
- przedmiot zajść, które stanowią podstawę do ustalenia pewnego stanu przewidzianego przez przepisy prawa.
W obliczu braku jasnej definicji środka dowodowego
Słowo dowód, po ang. proof, posiada wiele zastosowań, którymi posługuje się nauka oraz dostępna powszechnie wiedza. Dowód wykorzystuje się w logice, matematyce i prawie. Istnieje teorie dowodu, na której to bazują wszystkie nauki oraz dziedziny muszące spełniać właściwe i wytyczone z góry warunki kanonu wiedzy, koncepcji czy też badań naukowych.
Teoria dowodu, słuszne dla siebie miejsce, znalazła w logice matematycznej, która to właśnie, zajmuje się badaniem oraz analizą pojęć dowodowych. Logika kombinatoryjne testuje możliwości użycia dowodu, z punktu widzenia rozważań matematycznych. Dzięki tej dziedzinie wiedzy teorię dowodu, możemy bezpośrednio wiązać z koncepcją właściwą dla aksjomatu.
Jakie to może mieć znaczenie przy omawianiu tego czym są i do czego bywają najczęściej używane, dokumenty stwierdzające tożsamość? Co mogą mieć ze sobą wspólnego schematy i definicje tożsamości, jakimi posługują się na co dzień, praktycznie wszystkie kategorie oraz nurty życia społecznego?
Legislacja bez dowodu nie ma ani racji, ani bytu
Oxfordzki słownik języka angielskiego, tłumaczy słowo dowód, jako coś, co potwierdza fakt lub prawdziwość oświadczenia. Zatem dowód, musi spełniać co najmniej dwa warunki.
Wymogiem jest to aby był prawdziwy oraz stanowił pewien fakt dokonany, mający swoje miejsce w przeszłości. Jasno zarysowującym wnioskiem wydaje się być również to, że dowód powinien być także tożsamy, czyli taki sam, jak to o czym sobą zaświadcza. Mam nadzieję, że teraz wyraźnie państwo już dostrzegają powiązania, jakie ma dowód z tożsamością. Choć jak wiadomo jest to rodzaj łączności konceptualnej i czysto teoretycznej, ponieważ jak wiadomo dowód osobisty w postaci dokumentu, nie może być nami samymi. Jest on rodzajem nośnika na temat dotyczących nas danych czy w innych sytuacjach dowodowych, szerszych informacji na nasz temat, jednak sam w sobie jest jedynie typem odniesienia, przypisu lub też konkretnie sprecyzowanego wytłumaczenia.
Dokumentami potwierdzającymi naszą tożsamość są:
- Dowód osobisty.
- Legitymacja: emeryta, rencisty, studencka, szkolna ect.
- Paszport.
Jak państwo widzicie, jedynie te, wyżej wymienione tożsame z nami dokumenty zgodnie z obowiązującym nas prawem, jako obywateli przebywających na terenie Polski, mogą zostać uznane za właściwe w obliczu prawa. Prawa, którym kierują się w swojej pracy oraz codziennym funkcjonowaniu instytucje państwowe.
O dokumentach stwierdzających/potwierdzających tożsamość
Oprócz tego, że dowód jest rodzajem dokumentu, który potwierdza naszą niezbywalną tożsamość, to jego zadaniem jest również, poświadczenie o posiadanym przez nas obywatelstwie.
Obywatelstwo to inaczej, przynależność osoby do danego państwa. Jako obywatele Polski nie musimy specjalnie starać się o to, by stale i ciągle potwierdzać przysługującą nam w związku z aktem urodzenia, tożsamość. Te sprawy zwykle załatwiają za nas organy wyznaczone do tego celu, przez państwo.
Sprawują one pieczę oraz kontrolę nad tym, w jaki sposób dotyczące nas dane są przetwarzane i dokąd trafiają. Obszar dostępnych urzędom i instytucjom działań w tym zakresie, ogranicza i w pewnym sensie sprawdza tzw. rozporządzenie RODO, które funkcjonuje realnie na terenie Polski od dnia 25 maja 2018 roku. Jak mawiał Marszałek J. Piłsudski, prawo to, ma swoją rację bytu (…) i sprawdza się w praktyce, czego sami możemy być świadkami udając się do urzędu w celu załatwienia spraw administracyjnych.
Administracja, w oparciu o której metody pracują urzędy oraz instytucje państwowe, postrzega dokumenty jako przedmioty będące wyrazem woli, akty czy też świadectwa urzędowe, których dodatkowym zadaniem jest, regulacja konkretnej sprawy. Dokumentami urzędowymi, możemy nazwać te wszystkie przedmioty prawa, które są środkami dowodowymi.
Czy prawo jazdy jest dokumentem tożsamości?
Prawo jazdy, jest dokumentem, jaki otrzymujemy od odpowiednich i predysponowanych do tego instytucji, po zdaniu egzaminu na prawo jazdy. Jest ono rodzajem dokumentu urzędowego i nie przysługuje mu moc prawna taka, jaka wiąże się z posiadaniem przez obywateli Polski, dokumentu tożsamości/dowodu osobistego.
Zgodnie z przyjętą definicją oraz obowiązującą nas legislacja państwową, prawo jazdy nie jest obecnie dokumentem, którego możemy używać w celu potwierdzenia naszej tożsamości w instytucjach oraz organach państwowych.
Dokumenty tożsamości, jakie obowiązują cudzoziemców
Karta pobytu jest to dokument, jaki instytucje państwowe wydają cudzoziemcom, którym już wcześniej, udało się otrzymać innego rodzaju, konieczne certyfikaty, tj.:
- Zezwolenie na pobyt czasowy,
- zezwolenie na pobyt stały,
- zezwolenie na pobyt rezydenta długoterminowego UE,
- ochronę uzupełniającą,
- zgodę na pobyt ze względów humanitarnych,
- status uchodźcy na terenie RP.
Każdy z wyżej wymienionych dokumentów, przewiduje oraz określa zasady bytowania osób przebywających na terenie Polski, które nie są jej obywatelami w definicyjnym i znaczeniowo ustalonym rozumieniu tego słowa. Zwykle i powszechnie mówimy o ludziach, którzy przekroczyli granice naszego terytorium w nieznanych z góry celach. Określamy ich emigrantami lub po prostu cudzoziemcami. Ten sposób odbioru ludzi różniących się od nas samych jako narodu wynika z widocznych dla każdego, dzielących nas wzajemnie różnic językowych, etnicznych, kulturowych itp.
Zezwolenia, jakich udziela nasze państwo, obywatelom Ukrainy czy też innych narodowości, nie mają charakteru dokumentu, który mógłby potwierdzać ich tożsamość w sensie przewidzianym przez prawo. Pomimo tego, że są one jedynie rodzajem dokumentów urzędowych. Mimo ambicji administracji, jako narzędzia oraz sposobu zarządzania danymi, zezwolenia nie mogą pełnić funkcji tożsamej z dokumentami posiadającymi wyższą rangę legislacyjną.
Predyspozycje urzędników, którzy kierują się w swojej pracy wygodą oraz prywatnym podejściem do rozpatrywanych, załatwianych przez siebie spraw, o znaczeniu dużo większym niż jednostkowa moc sprawcza, z zasady powinny być karane grzywną. Miejmy nadzieję, że jako obywatele państwa polskiego, doczekamy się kiedyś tego, że organy rządowe i właściwe instytucje państwowe, administrujące naszymi danymi i decydujące o ważnych dla nas sprawach, nie będą jedynie wynagradzane premiami za swoją pracę, ale również korygowane w zakresie wykonywania przynależnych do siebie obowiązków.
