Okres wypowiedzenia to taki czas, który zabezpiecza obie strony umowy — zarówno najmu, jak i pracy. Nie zawsze jednak jest on jasno przedstawiony w umowie. Ile wynosi okres wypowiedzenia w przypadku umowy o pracę? Czy skrócenie okresu wypowiedzenia umowy jest w ogóle możliwe? Co zrobić, gdy pracodawca nie chce skrócić okresu wypowiedzenia umowy o pracę? W przypadku umowy najmu pytań zwykle jest jeszcze więcej, ponieważ jest to umowa regulowana Kodeksem Cywilnym. Przyczyny sądowego rozwiązania umowy najmu nie są jasno przedstawione, a wyrok często zależy od opinii sądu, wydanej na podstawie dowodów.
Umowa o pracę, a okres wypowiedzenia
Okres wypowiedzenia ma za zadanie zabezpieczyć każdą ze stron umowy o pracę. Pracodawca w okresie wymówienia szuka i szkoli idealnego kandydata na stanowisko. Pracownik ma czas na znalezienie nowej pracy i załatwienie formalności związanych z nowym zatrudnieniem.
Jak długo trwa okres wypowiedzenia w przypadku umów o pracę?
Okres wypowiedzenia w przypadku umów o pracę jest uzależniony od czasu, na jaki została zawarta umowa.
Umowa na czas nieokreślony, umowa na czas określony, umowa na zastępstwo:
- 2 tygodnie, jeśli pracownik był zatrudniony krócej, niż 6 miesięcy,
- 1 miesiąc, jeśli pracownik był zatrudniony dłużej, niż 6 miesięcy,
- 3 miesiące, jeśli pracownik był zatrudniony co najmniej 3 lata.
Umowa na czas próbny
- 3 dni, jeśli umowa była zawarta na okres krótszy, niż 2 tygodnie,
- 1 tydzień, jeśli umowa była zawarta na okres dłuższy, niż 2 tygodnie,
- 2 tygodnie, jeśli umowa była zawarta na 3 miesiące.
Czy możliwe jest skrócenie okresu wypowiedzenia w przypadku umowy o pracę?
Skrócenie okresu wypowiedzenia w przypadku umowy o pracę jest jak najbardziej możliwe zarówno ze strony pracodawcy, jak i pracownika.
Najlepszym rozwiązaniem dla obu stron jest polubowne ustalenie, jak długo będzie trwał okres wypowiedzenia. Pracownik i pracodawca podpisują dokument, w którego treści jest zawarty dzień, z jakim stosunek pracy ustaje. Co ważne, w tym przypadku umowa o pracę zostaje rozwiązana za wypowiedzeniem, a jedynie okres wypowiedzenia jest regulowany dodatkowym dokumentem i następuje za porozumieniem stron.
Jak pracodawca może skrócić okres wypowiedzenia?
Okres wypowiedzenia zostaje skrócony w przypadku ogłoszenia przez pracodawcę upadłości lub likwidacji. Maksymalnie okres wypowiedzenia można skrócić do jednego miesiąca.
Skrócony okres wypowiedzenia z odszkodowaniem
W Kodeksie Pracy jest zawarty paragraf, który reguluje kwestie wcześniejszego rozwiązania stosunku pracy z uwzględnieniem odszkodowania. Pracodawca może zastosować krótszy okres wypowiedzenia, ale musi wypłacić pracownikowi odszkodowanie. Odszkodowanie będzie obowiązywało za okres od dnia ustania stosunku pracy, do dnia zakończenia okresu wypowiedzenia przewidzianego przez Kodeks Pracy.
Przykład: Pracownik zatrudniony u pracodawcy 4 lata otrzymuje wypowiedzenie z dniem 31.08.2021 r, jednak pracodawca chce zakończyć współpracę z dniem 30.09.2021 r. W takiej sytuacji pracodawca jest zobowiązany do wypłacenia pracownikowi odszkodowania za okres 01.10.2021 r. – 30.11.2021 r.
Na jakiej podstawie jest obliczane odszkodowanie?
Odszkodowanie jest wyliczane inaczej, niż ekwiwalent za urlop i co najważniejsze nie podlega oskładkowaniu. To oznacza, że od należnego odszkodowania nie są odprowadzane składki na ubezpieczenia społeczne. Odszkodowanie podlega opodatkowaniu, czyli pracodawca jest zobowiązany do odprowadzenia należnej składki na podatek dochodowy.
Odszkodowanie powinno mieć wysokość przeciętnego, miesięcznego wynagrodzenia. Warto dopilnować tego, żeby zostało wypłacone zgodnie z obowiązującymi zasadami.
Ostatecznym terminem wypłaty odszkodowania jest ostatni dzień pracy pracownika. Niewywiązanie się z tego obowiązku nakłada na pracodawcę karę grzywny zgodnie z art. 282 § 1 Kodeksu Pracy.
Skrócenie okresu wypowiedzenia przez pracownika
Zdarzają się sytuację, gdzie pracownikowi zależy na krótszym okresie wypowiedzenia. Co zrobić, gdy pracodawca nie chce skrócić okresu wypowiedzenia umowy o pracę?
Pracownik ma prawo wykorzystać urlop wypoczynkowy. Nic nie stoi na przeszkodzie, aby urlop był wykorzystany w ostatnich dniach pracy. Jeżeli pracodawca nie wyrazi zgody na wykorzystanie urlopu wypoczynkowego przez pracownika, będzie zobowiązany wypłacić mu ekwiwalent.
Pracownik może iść na bezpłatny urlop, który nie może przekraczać długości okresu wypowiedzenia. W trakcie trwania urlopu bezpłatnego zostają zawieszone wszelkie prawa i obowiązki pracownika wobec pracodawcy i odwrotnie. Z tego wynika, że pracownik nie ma obowiązku świadczyć pracy na rzecz pracodawcy. Z kolei pracodawca nie ma obowiązku wypłacać pracownikowi wynagrodzenia.
Pracownik ma prawo starać się o zwolnienie z obowiązku wykonywania pracy w całym okresie trwania wypowiedzenia lub tylko w jego części. Na takie zwolnienie pracodawca musi wydać pozwolenie. Jednak po podpisaniu zwolnienia pracownika z obowiązku świadczenia pracy, pracodawca nie może żądać jego powrotu do pracy.
Skrócony okres wypowiedzenia
Pracownik może porzucić pracę w trybie dyscyplinarnym. Taką formę przerwania stosunku pracy pracownik może podjąć tylko w dwóch, konkretnych przypadkach.
- Pierwszy z nich to sytuacja, w której pracownik otrzymał od lekarza zaświadczenie, że wykonywana przez niego praca zawiera czynnik szkodliwy dla zdrowia zatrudnionego. Pracodawca w określonym przez lekarza terminie ma obowiązek przenieść pracownika na stanowisko wolne od zagrażającego czynnika. Jednocześnie zgodne z kwalifikacjami zatrudnionego. Jeśli pracodawca nie podejmie próby przeniesienia pracownika na inne miejsce, ten ma prawo zrezygnować z pracy w trybie natychmiastowym.
- Drugi przypadek dotyczy ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków wobec pracownika. Są to sytuacje, w których pracodawca nie wypłaca należnego wynagrodzenia. A także naraża pracownika na uszczerbek na zdrowiu lub życiu, albo naraża pracownika na utratę innych dóbr osobistych.
Najlepiej w każdym z tych przypadków próbować dogadać się z pracodawcą i okres wypowiedzenia ustalić polubownie. Jeżeli pomimo próby rozmowy, wypowiedzenie nadal pozostaje kwestią sporną, można skorzystać z jednego z wyżej wymienionych punktów. W przypadku ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków wobec pracownika warto ubezpieczyć się w dowody przedstawiające czyny zarzucane pracodawcy. Pomocna w tym przypadku okaże się także opinia innych pracowników.
Umowa najmu, a okres wypowiedzenia
Tak jak w przypadku umowy o pracę, w umowie najmu także znajdziesz podpunkt zawierający uregulowanie okresu wypowiedzenia. Umowa najmu jest umową cywilnoprawną. Zatem regulacje dotyczące okresu wypowiedzenia tej umowy znajdziesz w Kodeksie Cywilnym. Decydując się na wynajem mieszkania, warto zadbać o to, żeby okres wypowiedzenia był uwzględniony w umowie. Ten jeden, z pozoru błahy podpunkt zabezpieczy zarówno najemcę, jak i wynajmującego.
Jak długo trwa okres wypowiedzenia w przypadku umowy najmu?
Wyróżniamy kilka rodzajów umowy najmu, a okres wypowiedzenia jest ściśle związany z rodzajem zawartej umowy.
- Umowa najmu na czas oznaczony, zawarta na piśmie — w przypadku tej umowy nie występuje okres wypowiedzenia. Najemca jest zobowiązany do opuszczenia lokalu z dniem wygaśnięcia umowy, chyba że zostanie ona przedłużona. Można ją wypowiedzieć w trybie natychmiastowym, jeśli zostaną naruszone zasady określone w Kodeksie Cywilnym albo za porozumieniem stron.
Jest jeszcze jedna opcja — najemca może znaleźć zastępczego lokatora na swoje miejsce i jeżeli wynajmujący wyrazi zgodę, nowy dzierżawca zajmie miejsce poprzedniego, tym samym przejmując należne opłaty. Aby zamiana była zgodna z prawem, należy podpisać niezbędne dokumenty. - Umowa najmu na czas nieoznaczony, zawarta na piśmie — w przypadku tej umowy obowiązuje okres wypowiedzenia zawarty w podpisanym dokumencie. Jeżeli w umowie nie wyszczególniono okresu wypowiedzenia, a czynsz był płacony w formie miesięcznej, obowiązuje 3-miesięczny okres wypowiedzenia.
- Umowa najmu zawarta tylko ustnie — taka umowa jest traktowana jak umowa zawarta na czas nieoznaczony. Zasady w przypadku rozwiązania umowy zawartej ustnie są dokładnie takie same jak w przypadku umowy na czas nieoznaczony zawartej na piśmie.
Wypowiedzenie może złożyć każda ze stron, warto zadbać o to, żeby nie był to zbyt długi czas. Najlepiej wybrać miesięczny okres wypowiedzenia. Często zdarza się, że najemca lub wynajmujący, wiedząc o planowanym wypowiedzeniu umowy, unika odebrania listu z dokumentem. W takiej sytuacji okres wypowiedzenia będzie liczony od momentu pozostawienia pierwszego awizo w skrzynce.
Lokator sprawia kłopoty i nie chce się wyprowadzić — co robić?
Rynek nieruchomości z każdym rokiem kwitnie. Coraz częściej mieszkania traktowane są jako doskonała inwestycja w przyszłość. Najpierw przez dłuższy czas są wynajmowane, a potem sprzedawane lub przekazywane wchodzącym w dorosłość dzieciom. Decydując się na wynajem lokalu, nie jesteś w stanie dokładnie prześwietlić osoby, której udostępnisz mieszkanie.
Zdarzają się sytuacje, w których z pozoru dobra i niesprawiająca problemów osoba, zakłóca spokój sąsiadów, nie wywiązuje się z obowiązku opłaty czynszu, a w dodatku nie chce się wyprowadzić. Nie jesteś w takiej sytuacji bezsilny, prawo jest po Twojej stronie.
Warto zacząć od próby polubownego załatwienia sprawy. Porozmawiaj z uciążliwym lokatorem, może nie zdaje sobie sprawy z tego, że jego zachowanie narusza porządek panujący w bloku. Jeżeli to nie poskutkuje, wystosuj specjalne pismo. W treści pisma należy uwzględnić konkretny problem, jaki sprawia lokator. Uprzedzić, że jeżeli ten nie zmieni swojego postępowania, wystąpisz o sądowe rozwiązanie umowy najmu.
Co, jeśli lokator nie zareaguje na pismo?
Jeżeli pomimo prób polubownego załatwienia sprawy, mieszkaniec nadal sprawia problemy, czas udać się do sądu. Pierwsze kroki powinieneś skierować do adwokata. Opowiedz mu o swoim problemie. Adwokat oceni Twoją sytuację i zapewne ponowi pismo bezpośrednio do lokatora, z pominięciem drogi sądowej. To będzie kolejna, pozasądowa próba nawiązania porozumienia z najemcą. Jeżeli jednak najemca nie będzie skory do współpracy, wkroczysz na drogę sądową. Adwokat u boku zapewni Ci spokój i zadba o prawidłowy przebieg rozprawy.
Okoliczności rozwiązania umowy najmu uchwałą sądu
Kwestie sporne dotyczące eksmisji uciążliwego najemcy reguluje artykuł 13 Kodeksu Cywilnego o ochronie praw lokatorów. Z artykułu wynika, że o uregulowanie spraw związanych z zamieszkaniem danego lokalu, może ubiegać się nie tylko właściciel. Mogą to być również sąsiedzi, którym mieszkaniec swoim zachowaniem zakłóca spokój.
Warto zbierać dowody na naganne zachowanie lokatora. To może być opinia sąsiadów, nagrania, interwencje policji. Każdy z tych dowodów pomoże w sądzie przedstawić winę lokatora, tym samym uzyskać nakaz eksmisji. Jeżeli najemca sprawia problemy sąsiedzkie, dobrze byłoby nakłonić sąsiadów do zeznań w sądzie. Ich opinie pokażą sędziemu, że wyprowadzka uciążliwego lokatora przyczyni się dla dobra ogółu.
Jak widzisz, termin krótszego okresu wypowiedzenia w przypadku umowy najmu praktycznie nie występuje. Ta regulowana Kodeksem Cywilnym umowa zakłada, że okres wynajmu kończy się wraz z wygaśnięciem terminu umowy. Jedynie polubowne porozumienie się z najemcą lub uchwała sądu może przyspieszyć termin wygaśnięcia umowy najmu. Pamiętaj, że Twoja w tym głowa, żeby zadbać o pojawienie się w umowie najmu podpunktu regulującego okres wypowiedzenia. Dzięki temu możesz uniknąć problematycznych sytuacji związanych z zakończeniem najmu nieodpowiedniej osobie.
Zastosowanie krótszego okresu wypowiedzenia w przypadku umowy o pracę jest regulowane Kodeksem Pracy i może o nie wystąpić zarówno pracodawca, jak i pracownik. Datę ustania stosunku pracy najlepiej ustalić za porozumieniem stron i zawrzeć ją w treści odpowiedniego dokumentu. Jeżeli jedna ze stron nie wyraża zgody na wcześniejsze zakończenie pracy, strona zainteresowana, może powołując się na swoje prawa, wykorzystać jeden ze sposobów opisanych w artykule.
