Dopuszczenie pojazdu do poruszania się po drogach publicznych wiąże się z koniecznością spełnienia wielu wymogów. Jednym z nich jest posiadanie dowodu rejestracyjnego.
Czym jest dowód rejestracyjny?
Jest do dokument, którego posiadanie wymusza przepis ustawy z dnia 20 czerwca 1997 roku „Prawo o ruchu drogowym”. Wydawany jest przez organ właściwy dla miejsca zamieszkania właściciela pojazdu. Zawiera on szczegółowe informacje na temat pojazdu, jak również dane jego właściciela. Przede wszystkim jednak dowód rejestracyjny jest dokumentem potwierdzającym dopuszczenie pojazdu do ruchu. Świadectwem tego jest zawarta w nim informacja o aktualnym badaniu technicznym pojazdu, w postaci pieczątki ze stacji diagnostycznej. Takie badanie należy przeprowadzać obowiązkowo raz w roku, a także w każdym przypadku, gdy stan techniczny pojazdu budzi zastrzeżenia.
Czy zawsze muszę mieć przy sobie dowód rejestracyjny?
Do 30 września 2018 roku każdy kierujący pojazdem miał obowiązek posiadania przy sobie dowodu rejestracyjnego. W świetle przepisów, które weszły w życie 1 października 2018 roku, konieczność posiadania przy sobie dowodu rejestracyjnego, jak również potwierdzenia ubezpieczenia OC została zniesiona.
Jak zatem sprawdzane są powyższe dokumenty w czasie kontroli drogowej?
Rozwiązaniem jest zmodernizowany system CEPiK 2.0. Dzięki niemu organ dokonujący kontroli (np. Policja, Inspekcja Transportu Drogowego, Straż Graniczna) ma możliwość sprawdzenia danych pojazdu i dokumentów z nim związanych w Centralnej Ewidencji Pojazdów.
Zmianie uległ również sposób zatrzymywania dowodu rejestracyjnego. Obecnie funkcjonariusz dokonuje elektronicznego zatrzymania dokumentu w Centralnej Ewidencji Pojazdów. Dzieje się tak w przypadku, gdy pojazd zagraża bezpieczeństwu ruchu drogowego, nie posiada aktualnego badania technicznego lub takie badanie zostało wykonane przez nieupoważnioną jednostkę, jak również wtedy, gdy powoduje on nadmierną emisję spalin. Fakt elektronicznego dostępu do powyższych informacji stanowi spore ułatwienie dla właścicieli pojazdów.
Do tej pory dowód rejestracyjny był zatrzymywany fizycznie, a następnie przekazywany do organu, przez który został wydany i tylko tam możliwy był jego odbiór. Obecnie elektroniczny zwrot zatrzymanego dokumentu będzie możliwy w dowolnej jednostce organu, który dokument zatrzymał. Zwrócić zatrzymany dowód rejestracyjny może również organ wydający.
Powyższy przepis nie obowiązuje Stacji Kontroli Pojazdów. W praktyce oznacza to, że w przypadku stwierdzenia nieprawidłowości w czasie badania technicznego Stacja zatrzymuje dokument, a następnie przesyła do organu, który go wydał. Konieczne jest zatem fizyczne posiadanie dowodu rejestracyjnego w trakcie przeglądu. Stacja Kontroli Pojazdów po przeprowadzeniu badania dokonuje w nim wpisu badań technicznych w postaci pieczątki. Jednak we wzorze dowodu rejestracyjnego mamy na nie tylko sześć miejsc. Co zatem w sytuacji, gdy wyczerpią nam się miejsca na pieczątki w dokumencie?
Informacja o badaniu technicznym w dowodzie rejestracyjnym — dotychczasowe przepisy
Jak już wspomniano, od 1 października 2018 roku kierujący pojazdem nie ma obowiązku posiadania przy sobie dowodu rejestracyjnego. Dostęp do informacji na temat badania technicznego za pośrednictwem systemu CEPiK teoretycznie powinien wyeliminować konieczność wymiany dokumentu z uwagi na brak miejsca na wpisy. Mimo to do niedawna na właścicielu pojazdu ciążył taki obowiązek. Powodem tego była obowiązująca ustawa „Prawo u ruchu drogowym”, zgodnie z którą dowód rejestracyjny był jedynym dokumentem, który potwierdzał dopuszczenie pojazdu do ruchu. Samo zaświadczenie ze stacji diagnostycznej dotychczas nie zwalniało z konieczności wymiany, a na jego podstawie dokonywany był jedynie wpis do nowego dokumentu.
Nowe przepisy, które weszły w życie pod koniec 2020 roku, wprowadziły zasadnicze zmiany w tej kwestii. Do tego czasu jednak brak miejsca na wpisy w dowodzie rejestracyjnym stanowił przesłankę do wymiany dokumentu na nowy.
Koniec z wymianą dowodu rejestracyjnego
Zgodnie z ustawą z dnia 14 sierpnia 2020 roku o zmianie ustawy Prawo o ruchu drogowym oraz niektórych innych ustaw, od 4 grudnia 2020 roku w życie weszły nowe regulacje, wprowadzające liczne zmiany w przepisach ruchu drogowego. Jedną z nich jest zapis dotyczący wymiany dowodu rejestracyjnego z powodu braku miejsca na pieczątki przeglądu. Zgodnie z nowymi zapisami obecnie wymiana dokumentu, w którym brakuje miejsca na wpis badań technicznych, następuje jedynie z woli właściciela. Oznacza to, że od 4 grudnia 2020 roku brak miejsca na wpisy w dowodzie rejestracyjnym nie stanowi przesłanki do jego wymiany. Przepis ten jest naturalną konsekwencją omówionych wcześniej regulacji obowiązujących od października 2018 roku, w wyniku których pieczątki przeglądu straciły na znaczeniu. Funkcjonariusz dokonujący kontroli drogowej może bowiem sprawdzić ważność badania technicznego w Centralnej Ewidencji Pojazdów.
Warto jednak podkreślić, że fakt, iż nie trzeba już wymieniać dowodu rejestracyjnego w przypadku braku miejsca na pieczątki przeglądu. Właściciel pojazdu w dalszym ciągu ma możliwość wyrobienia nowego dokumentu, jeżeli wyrazi taką chęć. Fizyczny dowód rejestracyjny w dalszym ciągu jest bowiem ważnym i niezbędnym dokumentem, koniecznym między innymi w procesie sprzedaży pojazdu. Jednak i w tym przypadku nie jest konieczne posiadanie w nim ważnego wpisu badań technicznych. Wystarczy, że przekażemy nabywcy pojazdu stosowne zaświadczenie. Co daje nam taki dokument?
Zaświadczenie o badaniu technicznym — czym jest i co daje w świetle nowych przepisów?
Zaświadczenie o badaniu technicznym jest dokumentem formatu A4, zawierającym informację o tym, czy nasz pojazd uzyskał pozytywny wynik przeglądu. Oprócz tego znajdują się na nim informacje na temat Stacji Kontroli Pojazdów przeprowadzającej badanie, dane pojazdu takie jak: numer rejestracyjny, numer VIN czy przebieg, a także data kolejnego badania.
W świetle przepisów, według których brak miejsca na wpisy w dowodzie rejestracyjnym nie obliguje do jego wymiany, takie zaświadczenie jest jedynym fizycznym dokumentem potwierdzającym aktualność badania technicznego. O ile nie jest nam to niezbędne w czasie kontroli drogowej, to o okazanie zaświadczenia może nas poprosić ubezpieczyciel, w sytuacji wypłaty odszkodowania z polisy OC lub AC. Zaświadczenie o badaniu technicznym może się okazać użyteczne również wtedy, gdy będziemy chcieli sprzedać pojazd. W związku z potencjalną przyszłą sprzedażą naszego auta warto gromadzić zaświadczenia z każdego badania technicznego.
Z uwagi na informację o przebiegu stanowią one bowiem dla potencjalnego klienta cenną informację na temat eksploatacji pojazdu. Warto dodać, że wszystkie te dane dostępne są również w Internecie na stronie www.historiapojazdu.gov.pl, jednak, jak pokazuje praktyka, większość klientów woli uzyskać takie informacje „na papierze”.
A co za granicą?
Koniec z wymianą dowodu rejestracyjnego z uwagi na brak miejsca na wpisy niewątpliwie ułatwia życie kierowcom i właścicielom pojazdów. Co jednak z tymi, którzy poruszają się autem również poza granicami kraju?
Jeżdżąc wyłącznie po Polsce, nie mamy obowiązku posiadania żadnych dokumentów dotyczących pojazdu. Sprawa nieco się komplikuje, gdy podróżujemy za granicę. W przypadku krajów Unii Europejskiej musimy zabrać ze sobą dowód rejestracyjny. W przypadku wyczerpania się w nim miejsc na wpisy, potrzebne bęzie zaświadczenie ze Stacji Kontroli Pojazdów, potwierdzające ważność badania technicznego. Wzór dokumentu wydawanego przez polskie Stacje jest bowiem zgodny z dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady Unii Europejskiej, co powoduje, że jest ono uznawane w każdym z państw członkowskich.
Dotyczy to nie tylko kontroli drogowej w trakcie podróży po innym państwie Unii Europejskiej, ale także w przypadku rejestracji pojazdu pochodzącego z takiego państwa. Policja oraz urzędnicy z każdego z państw członkowskich mają możliwość weryfikacji autentyczności przedstawionego zaświadczenia za pośrednictwem strony internetowej Komisji Europejskiej, na której znajdują się wzory zaświadczeń ze wszystkich państw.
Warto pamiętać o tym, że wspomniana dyrektywa obowiązuje wyłącznie na terenie Unii Europejskiej. Co zatem w momencie, gdy wyjeżdżamy do kraju, który nie należy do Unii? W takiej sytuacji warto jednak wymienić dokument, w którym skończyły się miejsca na wpisy, ponieważ nie ma gwarancji, że zaświadczenie ze Stacji Diagnostycznej zostanie uznane.
Nie zapomnij o terminie badania technicznego!
Posiadanie wpisu ze Stacji Kontroli Pojazdów spełniało jeszcze jedną funkcję — przypominało o terminie kolejnego badania. Obecnie, gdy przy braku miejsc na pieczątki w dowodzie rejestracyjnym, kolejne przeglądy nie są już do niego wbijane łatwo przeoczyć termin kolejnego przeglądu. W związku z powyższym obecnie wiele Stacji Diagnostycznych przypomina o zbliżającym się badaniu. Warto zatem zostawić swój numer telefonu diagnoście. System wyśle SMS o zbliżającym się terminie badania technicznego bądź pracownik stacji wykona przypominający telefon.
Termin kolejnego badania technicznego jest również jednym z elementów zaświadczenia, które otrzymujemy w trakcie przeglądu od Stacji Kontroli Pojazdów. Jest to zatem kolejny argument, dla którego takie zaświadczenie warto mieć zawsze pod ręką.
Kiedy muszę wymienić dowód rejestracyjny?
Warto pamiętać o tym, że w świetle przepisów obowiązujących od 4 grudnia 2020 roku, jedynie brak miejsca na wpisy dotyczące badania technicznego przestaje być przesłanką do wymiany dowodu rejestracyjnego. W dalszym ciągu jesteśmy zobowiązani do wyrobienia nowego dokumentu w przypadku zmiany zawartych w nim danych. Danych takich, jak na przykład adres czy nazwisko właściciela, bądź parametrów pojazdu (np. założenia instalacji LPG), czy dopisania nieletniego współwłaściciela.
Wymiana dowodu rejestracyjnego — dokumenty i koszty
Jak już wspomniano, fakt, iż w świetle nowych przepisów nie musimy wymieniać dowodu rejestracyjnego w przypadku braku miejsc na wpisy, nie oznacza, że nie możemy tego zrobić. W sytuacji, gdy chcemy wymienić dokument, musimy udać się do wydziału komunikacji starostwa powiatowego (bądź urzędu miasta — w przypadku miast na prawach powiatu). Co będzie nam potrzebne do wymiany dokumentu i jakie będą koszty?
Jakie dokumenty należy złożyć?
Wymiana dowodu rejestracyjnego wymaga złożenia stosownego wniosku, do którego należy dołączyć aktualne zaświadczenie o pozytywnym wyniku badania technicznego, dotychczas obowiązujący dowód rejestracyjny, kartę pojazdu, aktualną polisę OC oraz dowód uiszczenia opłaty. Niezbędny do złożenia wniosku będzie również dowód osobisty, a w przypadku, gdy pojazd ma kilku właścicieli — ich pisemne upoważnienia, bądź oświadczenie, że osoba wnioskująca działa za zgodą współwłaścicieli.
Jaki jest koszt nowego dokumentu?
Koszt wymiany dowodu rejestracyjnego, z uwagi na brak miejsca na wpisy, zależy od tego, w którym momencie zawnioskujesz o wydanie nowego dokumentu. Jeżeli posiadasz w dowodzie rejestracyjnym ważne badanie techniczne, koszt jego wymiany wyniesie 54,50 zł (54 zł za dowód rejestracyjny i 0,50 zł opłaty ewidencyjnej). W przypadku, gdy badanie techniczne wpisane do dowodu rejestracyjnego jest już nieważne i dysponujesz jedynie zaświadczeniem ze Stacji Diagnostycznej, do kosztu wymiany dokumentu należy doliczyć opłatę za wydanie pozwolenia czasowego. W takiej sytuacji całkowite koszty to 73,59 zł (54 zł za dowód rejestracyjny, 18,50 zł za pozwolenie czasowe i 1 zł opłaty ewidencyjnej).
Brak miejsca na wpisy w rejestracyjnym — podsumowanie
Obecne możliwości technologiczne sprawiły, że już od jakiegoś czasu nie musimy posiadać przy sobie dokumentów dotyczących pojazdu. Także nowa ustawa, która weszła w życie 4 grudnia 2020 roku stanowi ogromne ułatwienie dla właścicieli pojazdów, przyniosła bowiem ostateczny koniec z wymianą dowodu rejestracyjnego z powodu braku miejsca na wpisy dotyczące badania technicznego. Powinniśmy jednak kompletować zaświadczenia z kolejnych przeglądów, wydane przez Stację Kontroli Pojazdów. Mogą one być użyteczne w momencie, gdy zechcemy sprzedać nasze auto, czy chociażby dla przypomnienia o terminie kolejnego badania technicznego.
Odpowiadając zatem na pytanie „Co zrobić, gdy skończyło mi się miejsce na wpisy w dowodzie rejestracyjnym?”, można powiedzieć, że w świetle obecnych przepisów nie musimy robić nic. Warto jednak przemyśleć wymianę dokumentu na nowy chociażby przed sprzedażą pojazdu.
