Rola jednostek samorządu terytorialnego (JST) w miastach i wsiach jest nie do przecenienia – to właśnie dlatego prowadzone są bezustanne dyskusje w kwestii zrównoważonego rozwoju tych organizacji. Potwierdzeniem zaangażowania w ten temat są postulaty dla stabilizacji finansów JST, uzgodnione po spotkaniu z Ministrem Finansów. Co z nich wynikło? W naszym artykule przedstawiamy kilka ciekawych wniosków, które mogą być kluczem do zabezpieczenia finansów JST na przyszłość. Zapraszamy do lektury.
Dlaczego stabilność finansowa JST jest tak ważna?
Jednostki samorządu terytorialnego stanowią fundament lokalnej demokracji i rozwoju – odpowiadają one za szeroki zakres usług, a w głównej mierze zajmują się takimi sektorami jak:
- edukacja,
- administracja,
- kultura,
- transport publiczny,
- gospodarka odpadami,
- infrastruktura drogowa.
Efektywne zarządzanie i inwestowanie w lokalne społeczności ma kluczowe znaczenie dla ogólnego dobrobytu mieszkańców. Stabilność finansowa JST jest więc nie tylko kwestią administracyjną, ale priorytetem dla zrównoważonego rozwoju poszczególnych regionów i całego kraju.
Postulaty dla stabilizacji finansów JST mają za zadanie zapewnić ciągłość i wysoką jakość usług publicznych, takich jak edukacja, ochrona zdrowia czy pomoc społeczna, które są niezbędne do życia codziennego życia, lokalnych społeczności. Ponadto, stabilne finanse samorządów umożliwiają elastyczne reagowanie na niespodziewane wydarzenia i kryzysy.
3 kluczowe postulaty dla stabilizacji finansów JST
W szerszej perspektywie, finansowa stabilność JST przyczynia się do zwiększenia zaufania obywateli i przedsiębiorstw do instytucji publicznych, co jest fundamentem zdrowego społeczeństwa i demokracji. Jakie kroki należy podjąć, aby wspomóc działanie jednostek samorządu terytorialnego? Aby poznać odpowiedź na to pytanie, zapoznaj się z trzema postulatami dla stabilizacji finansów JST.
Podwyższenie subwencji oświatowej
Subwencja oświatowa to kluczowy element finansowania edukacji na poziomie lokalnym, a jej podniesienie mogłyby znacząco poprawić zdolność JST do planowania i realizacji długoterminowych strategii rozwoju edukacyjnego.
Podczas spotkania przedstawicieli Unii Metropolii Polskich zaproponowano subwencję na poziomie nie mniejszym niż 3% PKB, co wpłynie na stabilizację finansów JST. Zapewnienie adekwatnych środków na edukację to inwestycja w przyszłość, która podniesie jakość nauczania i pozwoli dostosować program do zmieniających się potrzeb na rynku pracy.
Refundacja negatywnych skutków zmian podatkowych
Zmiany w prawie podatkowym w ostatnich latach spowodowały znaczny ubytek w dochodach własnych samorządów, a w szczególności z tytułu udziałów w podatku dochodowym od osób fizycznych. Jednym z postulatów dla stabilizacji finansów JST jest rekompensata za utracone dochody poprzez udział samorządów we wpływach budżetu państwa z ryczałtu ewidencjonowanego oraz zwiększenie udziału w podatku PIT do 69,25%.
Poprawa systemu wyrównawczego
System wyrównawczy, zwany potocznie „Janosikowym”, ma na celu redystrybucję środków między bogatszymi a uboższymi samorządami, jednak jego obecna forma bywa jest krytykowana za niesprawiedliwości i nieefektywność. Unia Metropolii Polskich zaproponowała liczne modyfikacje wyrównujące te nierówności.
Zapoznaj się z działalnością Unii Metropolii Polskich
Zaproponowanie rozsądnych postulatów stabilizacji finansów JST to nie lada wyzwanie, ale – jak pokazują dyskusje z ekspertami – nie brakuje pomysłów na to, jak można tego dokonać. Kluczowe wydaje się poprawienie dotychczasowych nieefektywnych i nieprzewidywalnych systemów oraz zwiększenie dochodów własnych samorządów pochodzących m.in z udziałów w podatkach dochodowych. Tylko przez wspólne działania i otwartość na zmiany możemy zapewnić samorządom stabilne i bezpieczne jutro.
Unia Metropolii Polskich odgrywa istotną rolę w promowaniu interesów miast i metropolii na forum krajowym i międzynarodowym poprzez wspieranie rozwoju, wprowadzanie innowacji oraz wymianę idei, doświadczeń i dobrych praktyk między samorządami. Dowiedz się więcej o aktualnych działaniach Unii Metropolii Polskich i sprawdź, jakie projekty już zrealizowała.
