Artykuł partnera.
Zasiedzenie to jeden ze sposobów nabycia prawa własności. Polega na nabyciu go przez osobę nieuprawnioną na skutek faktycznego wykonywania prawa własności w ciągu oznaczonego w ustawie czasu. Można zasiedzieć ruchomość albo nieruchomość, a także służebność gruntową, a w określonych przypadkach również użytkowanie wieczyste. Najczęściej jednak można się spotkać ze sprawami o zasiedzenie nieruchomości. Przepisy przewidują różne wymogi co do zasiedzenia, dlatego warto zapoznać się z nimi, aby ustalić czy w danym przypadku na pewno doszło do zasiedzenia.
Po jakim czasie następuje zasiedzenie nieruchomości?
Czas, po jakim następuje nabycie w drodze zasiedzenia zależy od tego, czy posiadacz działał w dobrej czy złej wierze. W złej wierze jest ten, kto wiedział, że nie jest właścicielem nieruchomości albo przy zachowaniu należytej staranności mógł się o tym dowiedzieć. Natomiast dobra wiara polega na tym, że osoba władająca nieruchomością jest przekonana, że jest jej właścicielem i nawet zachowując pełną staranność nie mogłaby dowiedzieć się, że w rzeczywistości tak nie jest. Trzeba przy tym wskazać, że w prawie cywilnym obowiązuje domniemanie dobrej wiary. Oznacza to, że zakłada się, iż posiadacz działał w dobrej wierze. Natomiast aby sąd uznał że tak naprawdę kierował się złą wiara, musiałoby to zostać udowodnione przez właściciela nieruchomości.
„Osoba posiadająca nieruchomość w dobrej wierze zasiedzi ją po upływie 20 lat posiadania, natomiast osoba której można przypisać złą wiarę – po upływie 30 lat” – wskazuje adwokat Agata Koschel-Sturzbecher z Kancelarii Adwokackiej Koschel – Sturzbecher Poznań.
Przesłanki zasiedzenia
W niektórych przypadkach przepisy przewidują pewne ograniczenia co do możliwości zasiedzenia. Przykładowo w sytuacji, gdy właściciel nieruchomości, przeciwko któremu biegnie zasiedzenie jest małoletni, zasiedzenie nie może skończyć się wcześniej niż z upływem dwóch lat od uzyskania przez niego pełnoletności. Przepisy wprowadzają też pewne dodatkowe zasady co do nieruchomości rolnych – nieruchomość rolną w rozumieniu ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego może nabyć tylko rolnik indywidualny i to tylko jeśli zostaną spełnione wymogi, o których mowa w tym przepisie. Tak więc każdorazowo warto zweryfikować, czy w naszej sprawie nie zachodzą jakieś dodatkowe wymogi związane z zasiedzeniem.
Zmiana posiadacza nieruchomości w trakcie biegu zasiedzenia
Wątpliwość może budzić sytuacja, gdy miała miejsce zmiana posiadacza nieruchomości, a więc najpierw posiadała ją określona osoba, a potem po jej śmierci następca prawny, na przykład córka lub syn. Pojawić się może pytanie, czy od momentu przejęcia nieruchomości przez spadkobiercę termin zasiedzenia zaczyna biec na nowo. Z pomocą przychodzą przepisy Kodeksu cywilnego, zgodnie z którymi jeśli podczas biegu zasiedzenia nastąpiło przeniesienie posiadania, aktualny posiadacz może doliczyć do tego czasu, przez który sam posiada nieruchomość, czas posiadania swego poprzednika. Przy tym jeżeli poprzedni posiadacz uzyskał posiadanie nieruchomości w złej wierze, to czas jego posiadania można doliczyć tylko wówczas, gdy łącznie z czasem posiadania obecnego posiadacza wynosi przynajmniej trzydzieści lat.
Stwierdzenie zasiedzenia
Dla zasiedzenia niezbędne jest posiadanie samoistne, a więc tak jak właściciel. Z zachowania posiadacza musi więc wynikać, że działa tak, jakby był właścicielem danej nieruchomości. Posiadanie musi trwać nieprzerwanie przez okres wskazany w ustawie. W przypadku zasiedzenia nabycie własności następuje ex lege, czyli z mocy samego prawa. Jednak niezbędne jest stwierdzenie przez sąd, że doszło do zasiedzenia. W tym celu konieczne jest złożenie do sądu wniosku, a toku sprawy sąd będzie badał, czy rzeczywiście nastąpiło zasiedzenie. Tak więc nie można powoływać się na fakt zasiedzenia, jeśli nie doszło do stwierdzenia tego przez sąd.
Postępowanie w sprawie o zasiedzenie
Wniosek o zasiedzenie składa się do sądu właściwego dla miejsca położenia nieruchomości. Od wniosku należy uiścić opłatę w kwocie 2.000 zł. Wniosek może złożyć każda osoba zainteresowana rozstrzygnięciem, jednak w praktyce w zdecydowanej większości przypadków jest to ta osoba, która domaga się ustalenia, że to ona zasiedziała nieruchomość. Po uzyskaniu postanowienie sądu o stwierdzeniu zasiedzenia, będzie ono stanowiło podstawę do wprowadzenia w księdze wieczystej zmiany w zakresie właściciela. Należy w takim przypadku zwrócić się do sądu o doręczenie odpisu postanowienia ze stwierdzeniem prawomocności, a następnie taki odpis załączyć do wniosku składanego do sądu wieczystoksięgowego.
Wymogi wniosku o zasiedzenie
Składając wniosek o zasiedzenie warto zadbać o to, aby zawierał wszystkie wymogi przewidziane przepisami, ponieważ pozwoli to na szybsze rozpoznanie sprawy. Do najistotniejszych wymogów należy wskazanie:
- sądu do którego jest składany wniosek,
- imion, nazwisk i adresów wnioskodawcy i uczestników postępowania, a także numeru PESEL wnioskodawcy,
- danych pozwalających na określenie nieruchomości, której dotyczy sprawa (na przykład adres, numer księgi wieczystej)
- wartości przedmiotu sporu, a więc wartości nieruchomości co do której domagamy się stwierdzenia zasiedzenia,
- czego się domagamy oraz uzasadnienie tego.
Oprócz tego na końcu pisma należy wymienić wszystkie załączniki i złożyć podpis.
Dowody w sprawie o zasiedzenie
Składając wniosek o zasiedzenie warto załączyć do niego dokumenty, mające znaczenie dla sprawy, a także wskazać dane świadków. Jeśli chodzi o dokumenty, to może to być przede wszystkim odpis z księgi wieczystej, z którego będzie wynikać, kto jest właścicielem nieruchomości, a także wypis i wyrys z rejestru gruntów. Mogą to być również wszelkie dowody świadczące o tym, że posiadacz wykonywał uprawnienia właściciela – na przykład Natomiast jako świadków warto wskazać osoby, które potwierdzą, że rzeczywiście nieruchomość była przez wymagany przepisami okres we władaniu osoby domagającej się stwierdzenia zasiedzenia. To przede wszystkim od oceny dowodów, dokonanej przez sąd, zależeć będzie wynik sprawy.
Źródło: https://nieruchomosci-adwokat.pl/nabycie-wlasnosci-przez-zasiedzenie-co-warto-wiedziec/
