Każdemu konsumentowi przysługuje tzw. prawo do namysłu. Jest to prawo do odstąpienia od umowy w określonym czasie, bez konieczności podawania przyczyny. Dowiedz się, jaki odstąpienie od umowy termin posiada.
Termin odstąpienia od umowy
Prawo do namysłu przysługuje tylko temu konsumentowi, który zawarł umowę na odległość, tj. dokonał zakupów na odległość bądź zawarł umowę poza lokalem przedsiębiorstwa. W tych okolicznościach ma on prawo odstąpienia od umowy w terminie 14 dni. W przypadku skorzystania z uprawnienia w terminie konsument nie musi podawać przyczyny, dla której podjął decyzję o odstąpieniu.
Sposób obliczania terminów
Moment, od którego biegnie 14-dniowy termin na odstąpienie od umowy zawartej na odległość bądź poza lokalem przedsiębiorstwa, uzależniony jest od charakteru dokonanej transakcji.
W związku z powyższym, w przypadku sprzedaży pojedynczej rzeczy, termin na odstąpienie od umowy liczony jest od dnia jej odbioru przez konsumenta lub osobę przez niego wskazaną.
Jeśli zamówienie obejmuje wiele towarów dostarczanych osobno partiami lub w częściach, początek 14-dniowego terminu ustala się na moment otrzymania przez konsumenta ostatniej rzeczy, partii lub części zamówionego towaru.
W przypadku zamówienia dotyczącego regularnego dostarczania towarów w określonym czasie np. prenumerata czasopisma, bieg terminu na odstąpienie od umowy rozpoczyna się z chwilą otrzymania przez konsumenta pierwszej części cyklicznego zamówienia.
Inne przypadki, a sposób liczenia terminu
W innych przypadkach, np. w odniesieniu do umów obejmujących usługi czy zlecenia, termin na odstąpienie od umowy zaczyna biec od chwili jej zawarcia.
Terminy te biegną od wskazanych zdarzeń wyłącznie, jeśli konsument został prawidłowo poinformowany o prawie odstąpienia od umowy. W przeciwnym razie może zgłosić roszczenie w ciągu 12 miesięcy od zdarzenia, chyba że w tym czasie sprzedający uzupełni informację o kwestię przysługującego konsumentowi prawa odstąpienia od umowy. Wtedy termin 14-dniowy liczony jest od chwili przekazania informacji.
Zachowanie terminu wymaga wysłania oświadczenia o odstąpieniu od umowy przed upływem wyznaczonego terminu. Bez znaczenia pozostaje tutaj termin, w którym informacja ta zostanie odebrana przez sprzedającego.
Zasadność przyznania prawa odstąpienia od umowy
Prawo konsumenta do odstąpienia od umowy w przypadku zakupów na odległość, uzasadnione jest koniecznością przyznania takiemu nabywcy możliwości zapoznania się z towarem. Nie miał możliwości zrobić tego wcześniej z uwagi na formę zakupu oraz rozważenie racjonalności decyzji o dokonaniu tego zakupu.
Analogicznie, uprawnienie to nie przysługuje w przypadku zakupów w sklepach tradycyjnych, bowiem w tym przypadku przedmiotem świadczenia jest produkt, z którym konsument miał możliwość się zapoznać oraz poddać pod rozwagę zasadność transakcji i zgodność towaru z ustaleniami.
Oświadczenie o odstąpieniu od umowy a zwrot towaru, jeśli przedmiotem świadczenia jest produkt kupiony na odległość
Pamiętać należy, że w przypadku, w którym przedmiotem świadczenia jest produkt nabyty na podstawie umowy zawartej na odległość bądź poza lokalem przedsiębiorstwa, instytucja złożenia oświadczenia o odstąpieniu od umowy oraz zwrot towaru do dwie różne czynności. W związku z tym nie ma obowiązku ich jednoczesnego wykonania.
Odstąpienie od umowy polega na złożeniu odpowiedniego oświadczenia w dowolnej formie, przy czym dla celów dowodowych zaleca się złożenie go w formie pisemnej. Nie ma przeciwwskazań do samodzielnego sformułowania treści oświadczenia o odstąpieniu od umowy. Również nie ma przeszkód, by skorzystać w tym celu z gotowego formularza czy to udostępnionego przez sprzedawcę, czy ogólnie dostępnych wzorów.
W przypadku sprzedawców, którzy dopuszczają możliwość złożenia oświadczenia o odstąpieniu od umowy w formie elektronicznej, istnieje dodatkowy obowiązek na nich nałożony do potwierdzenia otrzymania oświadczenia np. w postaci mailowej.
W przypadku złożenia oświadczenia o odstąpieniu od umowy uważa się ją za niezawartą, a wobec konsumenta oraz sprzedawcy powstają określone roszczenia.
Do czego zobowiązany jest sprzedawca?
Przede wszystkim sprzedawca jest zobowiązany do niezwłocznego, nie dłuższego niż 14 dni od dnia otrzymania oświadczenia, zwrotu konsumentowi wszystkich dokonanych przez niego płatności wraz z kosztami dostarczenia towaru. Wpłacone przez konsumenta środki pieniężne powinny być zwrócone w ten sam sposób, w jaki zostały uiszczone, chyba że konsument wyrazi zgodę na zastosowanie innej formy.
Jednocześnie przedsiębiorca jest uprawniony do wstrzymania się ze zwrotem pieniędzy do czasu otrzymania zwracanego towaru lub dostarczenia potwierdzenia jej wysłania.
Warto dodać, że zwrot kosztów dostawy następuje wyłącznie do wysokości najtańszej opcji przesyłki, która dostępna jest w ofercie. W przypadku wyboru innego, droższego środka transportu, konsumentowi nie zostanie zwrócona różnica pomiędzy wartością dostawy, którą wybrał a najtańszym sposobem transportu.
Obowiązki konsumenta
Konsument natomiast jest zobowiązany do odesłania towaru niezwłocznie, nie później niż w terminie 14 dni od dnia złożenia oświadczenia o odstąpieniu od umowy.
W związku z powyższym, jak zostało wskazane wcześniej, konsument może dokonać zwrotu towaru kupionego na odległość dwuetapowo. Najpierw, w terminie 14 dni od dnia otrzymania towaru lub innych okoliczności wskazanych wcześniej, zobowiązany jest do złożenia sprzedawcy oświadczenia o odstąpieniu od umowy, a następnie, w terminie kolejnych 14. dni, tym razem liczonych od dnia wysłania oświadczenia o odstąpieniu od umowy, do odesłania towaru sprzedającemu.
Istotne jest, że 14-dniowy termin na odesłanie towaru zostanie zachowany, jeśli rzecz zostanie wysłana przed jego upływem. W przypadku niedopełnienia czynności w przepisanym terminie klient odpowiada przed przedsiębiorcą za niedochowanie terminu, przy czym okoliczność ta pozostaje bez wpływu na skuteczność rozwiązania umowy w wyniku złożonego oświadczenia. Zatem nawet gdyby konsument opóźnił się ze zwrotem towaru, pozostaje to bez wpływu na sam fakt skuteczności rozwiązania umowy.
Wskazany termin nie obowiązuje, jeśli sprzedawca zobowiązał się do osobistego odbioru towaru. Warto przy tym wiedzieć, że przedsiębiorca jest zobowiązany do odebrania towaru we własnym zakresie jeśli łącznie wystąpią okoliczności, zgodnie z którymi doszło do zawarcia umowy poza lokalem przedsiębiorstwa, towar został dostarczony do miejsca zamieszkania konsumenta i jednocześnie charakter towaru wyklucza możliwość odesłania go w sposób tradycyjny, np. za pośrednictwem poczty.
Obowiązkiem konsumenta, w przypadku złożenia oświadczenia o odstąpieniu od umowy jest pokrycie wszystkich bezpośrednich kosztów zwrotu rzeczy obejmujących koszty opakowania zabezpieczenia i nadania. Obowiązek ten odpada, jeśli przedsiębiorca zgodził się je ponieść bądź konsument nie został przez niego poinformowany o obowiązku poniesienia tych kosztów.
Dodatkowo, co istotne, razem ze skutecznym odstąpieniem od umowy, tj. wraz z uznaniem umowy za nieistniejącą, wygaśnięciu ulegają umowy powiązane z umową główną, które zostały zawarte z przedsiębiorcą lub innymi podmiotami, w tym np. umowy ubezpieczenia, itp.
