Mężczyzna głoszący nieuczciwe reklamy
Kategorie:

Czym jest nieuczciwa reklama i co warto o niej wiedzieć?

Nieuczciwa reklama to coś, z czym świadomie lub nieświadomie mamy do czynienia codziennie. W ciągu całego dnia widzimy i słyszymy niezliczoną ilość reklam. Ma to na nas i na nasze wybory znaczący wpływ.

Jak działa reklama?

Reklama ma na celu zachęcić potencjalnego nabywcę danego dobra do skorzystania z usługi, zakupu towaru lub przynajmniej do zapoznania się z ofertą reklamodawcy.

Co wchodzi w skład reklamy?

Wszelkie informacje zawarte w reklamie nie mogą mijać się w żaden sposób ze stanem faktycznym i nie ważne, o jakiej formie dobra mówimy – materialnego lub niematerialnego.

W reklamie powinny znaleźć się niezbędne informacje odnośnie do produktu lub usługi. Ponadto reklama powinna być kreatywna i przyciągać wzrok potencjalnego klienta. Przy tworzeniu reklam działa zespół składający się przede wszystkim z osób innowacyjnych, kreatywnych, zaznajomionych z tematem reklamy i marketingu, ale także są to osoby znające się na naturze i zachowaniach ludzkich, czyli np. psychologowie biznesu.

Wszelkie zabiegi reklamowe powinny mieć charakter neutralny oraz odwoływać się jedynie do zalet produktów, jakie sprzedawca nam oferuje.

Wiesz, czym jest nieuczciwa reklama?

Definicja nieuczciwej reklamy

Na rynku zdarzają się także reklamy, które w jakiś sposób umniejszają innym markom, firmom, przedsiębiorstwom z branży lub też naruszają przepisy prawne i dobre obyczaje kupieckie.

Nieuczciwa reklama to inaczej nieuczciwa konkurencja. Czyn nieuczciwej konkurencji jest prawnie uregulowany i podlega karze. Konsekwencje z tego czynu najczęściej wyciąga UOKiK.

Co to jest UOKiK?

UOKiK, czyli Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów. Jest to państwowy urząd monopolowy, którego zadaniem jest ochrona praw konsumenta.

To właśnie do ten urząd kontroluje wszelkie odchylenia prawne w reklamach. Można się tam zgłosić o pomoc, w przypadku, gdy to w naszym kierunku jakaś konkurencyjna firma z branży utworzyła nieuczciwą reklamę. Jednakże urząd ten sam filtruje rynek i kontroluje reklamy pojawiające się w mediach.

Rodzaje nieuczciwej reklamy

Nieuczciwe reklamy na bilbordach
Źródło: Pixabay.com

Reklama, która jest sprzeczna z prawem, dobrymi obyczajami lub uchybia godności ludzkiej. Tym mianem możemy określić takie działania marketingowe, które:

  1. Naruszają przepisy prawne; np. nawołują do nienawiści.
  2. Naruszają powszechnie przyjęte wzorce zachowań; np. emanują zbytnią nagością, czy też intymnością.
  3. Także naruszają godność ludzką; np. zawierają rasistowskie lub seksistowskie treści.

Reklama wprowadzająca klienta w błąd

Ten typ nieuczciwej reklamy cechuje się tym, że wywołuje u potencjalnego klienta błędne przekonania o danym produkcie lub usłudze. Klient myśli, że produkt lub usługa ma pewne cechy, które go interesują, a po zakupie okazuje się to nie prawdą.

Reklama musi być rzetelna, każda reklama, która podkolorowuje oferowane przez siebie dobro i mija się ze stanem faktycznym, może zostać uznana za wprowadzającą w błąd.

Reklama, która ingeruję w sferę prywatności

Nagabywanie w miejscach publicznych, nękanie telefonami lub e-mailami, przesyłanie na koszt klienta niezamówionych towarów z nadzieją, że je zatrzyma. Najłatwiejsze określenie dla tego typu nieuczciwej reklamy to po prostu spam.

Nie wiadomo dlaczego nadal tak wiele przedsiębiorstw decyduje się na agresywny telemarketing, czy też natrętne rozdawanie ulotek. Większość ludzi omija takie instytucje szerokim łukiem i jest do nich zrażona na wiele lat. Zdecydowana mniejszość zdecyduję się na skorzystanie z ofert takich firm po długim okresie nagabywania do tego.

Reklama odwołująca się do uczuć klienta

Wiele reklam, z jakimi mamy do czynienia wykorzystują storytelling. Nie ma w nim nic złego, gdy historia przedstawiana w reklamie jest urocza, wzruszająca, czy też łącząca nas w jakiś sposób z jej bohaterami. Twórcy takich reklam chcą, abyśmy utożsamili się z postaciami, czy też uwierzyli, że „my też to możemy” po zakupie reklamowanego produktu.

Jednakże pomiędzy storytellingiem a wykorzystywaniem uczuć klienta istnieje cienka granica.

Reklama jest niestosowna, gdy podczas jej oglądania, czy też słuchania odczuwamy strach lub lęk. Przykładem mogą być reklamy na temat ubezpieczeń. Reklama, która przekazuje nam, że warto mieć ubezpieczenia na życie, bez wdawania się w szczegóły jest w porządku. Jednakże reklama ubezpieczenia na życie, która straszy nas, że nie wykupienia go spowoduje, że odchodząc z tego świata, pozostawimy swoje dzieci bez żadnego zabezpieczenia finansowego i je narazimy również na śmierć, jest karygodna i niedopuszczalna. Wzbudza zbyt wiele, negatywnych i silnych emocji, niesamowicie manipulując klientem do skorzystania z usługi.

Reklama porównawcza

Jest to szczególny rodzaj reklamy, który może, ale nie musi zostać uznany za reklamę nieuczciwą.

Od czego to zależy?

Ten typ reklamy polega na zestawieniu ze sobą produktów lub usług tego samego rodzaju, ale pochodzących od dwóch różnych producentów. Następnie promowany jest tylko jeden z tych produktów, który oczywiście pochodzi od firmy, która reklamę stworzyła.

Takie reklamy nie są zakazane, jednakże ich przebieg podlega ścisłym regulacjom.

Nie mogą one naruszać reguły uczciwej konkurencji. W takiej reklamie towar „gorszy”, z którym porównywany jest nasz, „lepszy” produkt nie może zawierać żadnych charakterystycznych cech konkretnej marki, firmy, czy produktu, produkt konkurencji nie może zostać rozpoznany bezpośrednio lub pośrednio. Konkurencyjny produkt w reklamie nie może zostać oczerniony.

Oczywiście regulacje prawne, jeśli chodzi o reklamy porównawcze, zahaczają również o licencje i prawa autorskie. Żadna firma nie może w swojej reklamie użyć np. logo® konkurencyjnej firmy, gdyż nie ma do niego praw.

Co na ten temat stanowi prawo?

Czynny nieuczciwej konkurencji są wyszczególnione i podlegają różnym karom. O tym, czym jest czyn nieuczciwej konkurencji, mówi nam Art. 16.

Ustawa o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji

Art. 16. 1.

Czynem nieuczciwej konkurencji w zakresie reklamy jest w szczególności:

  1. Reklama sprzeczna z przepisami prawa, dobrymi obyczajami lub uchybiająca godności człowieka;
  2. Reklama wprowadzająca klienta w błąd i mogąca przez to wpłynąć na jego decyzję co do nabycia towaru lub usługi;
  3. Odwołująca się do uczuć klientów reklama, przez wywoływanie lęku, wykorzystywanie przesądów lub łatwowierności dzieci;
  4. Wypowiedź, która, zachęcając do nabywania towarów lub usług, sprawia wrażenie neutralnej informacji;
  5. Rreklama, która stanowi istotną ingerencję w sferę prywatności, w szczególności przez uciążliwe dla klientów nagabywanie w miejscach publicznych, przesyłanie na koszt klienta niezamówionych towarów lub nadużywanie technicznych środków przekazu informacji.

Art. 16. 2.

Przy ocenie reklamy wprowadzającej w błąd należy uwzględnić wszystkie jej elementy, zwłaszcza dotyczące ilości, jakości, składników, sposobu wykonania, przydatności, możliwości zastosowania, naprawy lub konserwacji reklamowanych towarów, lub usług, a także zachowania się klienta.

Art. 16. 3.

Reklama umożliwiająca bezpośrednio lub pośrednio rozpoznanie konkurenta albo towarów, lub usług oferowanych przez konkurenta, zwana dalej „reklamą porównawczą”, stanowi czyn nieuczciwej konkurencji, jeżeli jest sprzeczna z dobrymi obyczajami.

Reklama porównawcza nie jest sprzeczna z dobrymi obyczajami, jeżeli łącznie spełnia następujące przesłanki:

  1. Nie jest reklamą wprowadzającą w błąd, o której mowa w ust. 1 pkt 2;
  2. W sposób rzetelny i dający się zweryfikować na podstawie obiektywnych kryteriów porównuje towary lub usługi zaspokajające te same potrzeby, lub przeznaczone do tego samego celu;
  3. W sposób obiektywny porównuje jedną lub kilka istotnych, charakterystycznych, sprawdzalnych i typowych cech tych towarów i usług, do których może należeć także cena;
  4. Nie powoduje na rynku pomyłek w rozróżnieniu między reklamującym a jego konkurentem, ani między ich towarami albo usługami, znakami towarowymi, oznaczeniami przedsiębiorstwa lub innymi oznaczeniami odróżniającymi;
  5. Nie dyskredytuje towarów, usług, działalności, znaków towarowych, oznaczeń przedsiębiorstwa lub innych oznaczeń odróżniających, a także okoliczności dotyczących konkurenta;
  6. W odniesieniu do towarów z chronionym oznaczeniem geograficznym lub chronioną nazwą pochodzenia odnosi się zawsze do towarów z takim samym oznaczeniem;
  7. Nie wykorzystuje w nieuczciwy sposób renomy znaku towarowego, oznaczenia przedsiębiorstwa lub innego oznaczenia odróżniającego konkurenta ani też chronionego oznaczenia geograficznego, lub chronionej nazwy pochodzenia produktów konkurencyjnych;
  8. Nie przedstawia towaru lub usługi jako imitacji czy naśladownictwa towaru, lub usługi opatrzonych chronionym znakiem towarowym, chronionym oznaczeniem geograficznym lub chronioną nazwą pochodzenia albo innym oznaczeniem odróżniającym.

Art. 16. 4.

Reklama porównawcza związana z ofertą specjalną powinna, w zależności od jej warunków, jasno i jednoznacznie wskazywać datę wygaśnięcia tej oferty lub zawierać informację, że oferta jest ważna do czasu wyczerpania zapasu towarów bądź zaprzestania wykonywania usług. A jeżeli oferta specjalna jeszcze nie obowiązuje, powinna wskazywać również datę, od której specjalna cena lub inne szczególne warunki oferty będą obowiązywały.

Podsumowanie

Reklamowanie produktów i usług jest prawnie dozwolone. Jednakże istnieją warunki, które jasno określają jakie reklamy mają prawo bytu, a jakie nie. Promocja nie może naruszać obowiązujących przepisów, dobrych obyczajów, ani stanowić tzw. agresywnej konkurencji.

Nieuczciwe reklamy są zakazane i podlegają karom. Za ich stosowanie można żądać odszkodowania od przedsiębiorcy, od którego dana reklama „wyszła”.

Przed stworzeniem jakiejkolwiek reklamy powinniśmy zapoznać się z prawnymi regulacjami na ten temat.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

Witryna wykorzystuje Akismet, aby ograniczyć spam. Dowiedz się więcej jak przetwarzane są dane komentarzy.